احسان خلیلی - دکتری تخصصی روانشناسی تربیتی، گروه ادب یات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، ایران

سرمشق گیری و الگوپذیری»، مهم ترین و کاربردی ترین نوع شناخت و یادگیری در همه دوران زندگیاست. بر همین اساس، یکی از روش های تربیت، تربیت به وسیله الگو است، که می توان آن را «روش الگویی» نامید. این روش در سرتاسر زندگی و ابعاد مختلف آن کاربرد دارد و از آن جا که محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارائه می دهد، در انتقال مفاهی م و آموزش برنامه های تربیتی، بسیار موثراست. شاید به همین دلیل است که در منابع اسلامی، بر بهره گیری از الگو و پیروی از اسوه های حسنهتاکید شده است. اسلام در ترسیم برنامه روزانه مسلمانان، پیوسته روش «الگوپذیری» را متذکر شده، و آنان را به حضور مستمر و به موقع در جایگاه الگوهای شایسته الهی فرا می خواند و از الگوهای ناشا یستبرحذر می دارد. تاثیرپذیری انسان از محیط و گرایش او به تقلید را می توان از مبانی اثرگذاری این روشنام برد. این مقاله به بیان جا یگا ه الگو در تربیت دینی بر اساس دستور العمل های قرآن و د یدگاه های امامعلی (ع) در نهج البلاغه پرداخته است. در ابتدا مفهوم تربیت، ترب یت دینی و الگوی تربیتی به اختصارمعرفی و سپس شیوه الگو سازی قرآن کریم و نهج البلاغه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. و درادامه به بیان روش ها و راهکارهای علمی و عملی تربیت بر اساس دیدگاه های امام علی (ع) در نهجالبلاغه پرداخته و در ارائه راهکارها و شیوه ها به ابعاد عاطفی و درون ی انسان ها توجه بسیاری شده است.پرداختن به این نوع نگرش ها در تمام شیوه ها از جمله الگوبرداری و پیشگیری، تذکر و یادآوری، محبتو مدارا، عبرت آموزی و بصیرت آفرینی و بالاخره عفو، تغافل و تشویق و تنبیه به منظور تربیت انسان، نیازعاطفی و مقتضای فطرت انسان ها است، که از دیدگاه های گوناگون قابل بحث است.

الگوسازی، رفتار، مربیان، نهج البلاغه، قرآن