محمد بابایی پیله ور - کارشناس رشته دبیری جغرافیا، دانشگاه فرهنگیان، پردیس دکتر شریعتی سار ی، ساری، ایران

برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی سبب مخاطرات زیست محیطی زیادی می شود که در بین آنهافرونشست زمین از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. هدف از مقاله حاضر بررسی فرونشست، رانش زمینو ایجاد شکاف زمین به عنوان یکی از مخاطرات زیست محیطی ناشی از افت سطح سفره های آبزیرزمینی می باشد. بدین منظور تغییرات سطح آب زیرزمینی و وضعیت سطحی و عمقی رسوبات موجوددر دشت کردی شیرازی مورد بررسی قرار گرفته است. داده های سطح آب زیرزمینی اندازه گیری شدهدر پیزومترها در طی ۱۶ سال گذشته (۱۳۷۸ - ۱۳۹۴) نشان می دهد سطح ایستابی حدود ۵ / ۳۵ متر افتنموده و متوسط نرخ افت سطح آب زیرزمینی حدود ۲ / ۲ متر در سال م ی باشد. برداشت بیش از حد ازآبخوان آبرفتی دشت کردی شیرا زی ضمن افت سطح آب زیرزمینی سبب ایجاد بار فشاری قابل ملاحظهبه رسوبات تشکیل دهنده آبخوان و بنابراین فشردگی و نشست آنها شده است. در نتیجه یک شکافبزرگ به طول ۶ / ۵۶۷ متر در سال ۱۳۹۴ در بخش شمال غربی دشت ظاهر شده است. مطابق نتایج اینتحقیق دو عامل افت سطح آب زیرزمینی و تغییرات ضخامت لایه ر یزدانه رسی موجب نشست نامتقارن،ایجاد منطقه کششی و در نتیجه رخداد شکاف در دشت کردی شیرازی شده است. بر مبنای این عواملنقشه خطرپذیری ایجاد شکاف ناشی از فرونشست زمین در دشت کردی شیرازی ته یه شده و پهنه ها ی باخطر نسبی زیاد، متوسط و کم مشخص شده است.

مخاطرات زیست محیطی، افت سطح آب زیرزمینی، نشست زمین، کردی شیرازی