مرتضی احمدی - کارشناس ارشد تاریخ،واحد قم، دانشگاه پیام نور،قم،ایران
احمد قنواتی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی،واحد دهاقان،دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران

هدف کلی در این پژوهش، بررسی و تبیین نقش حوزه ومرجعیت شیعه درنهضت های عشائر جنوب ۱۹۹۱-۱۹۱۴ بوده است. روش تحقیق در این پژوهش به لحاظ ماهیت موضوع مورد مطالعه اسنادی بوده است و برای جمع آوری اطلاعات نظری وتاریخی از کتب و اسناد ومدارک و بانک های اطلاعاتی استفاده نموده و برای تجزیه و تحلیل از روش تحلیلی و مقایسه اییاستفاده نمودیم . نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که: اعتقادات اسلامی دارای تاثیر بارزی درجهت گیری ضداستعماردرعراق بوده است.عشایر مناطق جنوب عراق باتکیه برنقش مرجعیت تاثیری بارزی براولین نهضت استعماری درعراق داشتند ونهضت ضداستعماری عشایر جنوب عراق اولین ابراز هویت شیعی این کشورپس از دوران آل بویه بوده است. بنابراین کلیهفرضیات تحقیق مورد تایید قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که نقش حوزه ومرجعیت شیعه درنهضت های عشائرجنوب عراق در جنبش های انقلاب استقلال طلبانه ۱۹۲۰ به رهبری میرزا محمدتقی شیرازی؛ قیام آیت الله سید ابوالحسناصفهانی و محمد حسین کاشف الغطا در وقایع ۱۹۴۱ که عراق توسط انگلیس اشغال شده بود؛ به وجود آمدن احزاب و گروههای اسلامی از جمله حزب الدعوه به منظور برقراری حکومت اسلامی؛ تاثیرگذاری آیت الله سیستانی در وقایع اخیر عراق بسیاربرجسته بوده است.

شیعه، حوزه، مرجعیت، عشایر جنوب