هادی فتاحی - دانشیار مکانیک سنگ، دانشکده مهندسی علوم زمین، مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اراک
حسین قائدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک سنگ، دانشکده مهندسی علوم زمین، مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اراک
فرشاد ملک محمودی - دانشجوی کارشناسی، دانشکده مهندسی علوم زمین، مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اراک

به دلیل پیشرفت کشورها در چند سال اخیر شاهد افزایش چشمگیر احداث فضاهای زیرزمینی بوده ایم.ارزیابی پایداری و ناپایداری در مورد حفریات زیرزمینی از جمله مهمترین پارامترهای موثر و مهم در طراحی این سازه ها هستند. از سوی دیگر به دلیل عدمقطعیت و تغییرپذیری در پارامترهای ژئوتکنیکی (غیر متعین) و همچنین افزایش دقت در تحلیلها از روشهای آمار و احتمالات استفاده میشود. در حال حاضر برای مقابله با عدمقطعیت میتوان از روشهای قابلیت اعتمادی همچون قابلیت اعتماد مرتبه اول (FORM)، مرتبه دوم (SORM) و شبیه سازی مونت کارلو (MCS ) استفاده نمود. در این مقاله سعی شده است که با بهره گیری از روابط فرم بسته ریاضی، و همچنین با استفاده از نرم افزار احتمالاتی RTX به تحلیل پایداری و احتمال شکست سازه های زیرزمینی در دو تابع حالت حدی همگرایی تونلو ناحیه پلاستیک شدگی تونل پرداخته شود. مطابق نتایج بدست آمده در این تحلیل، سازه زیرزمینی در دو تابع حالت حدی با استفاده از هر سه روش قابلیت اعتماد در شرایط پایداری قرار دارد و احتمال شکست کم و شاخص قابلیت اعتماد بالایی دارد. همچنین نتایج این تحلیل نشان داد که نرم افزار RTXو روشهای قابلیت اعتماد دارای قابلیت بالایی در تحلیل احتمالاتی مسائل مربوط به تحلیل پایداری سازه های زیرزمینی را دارند و این روش میتواند برای تحلیل احتمالاتی سایر مسائل صنعت تونل سازی نیز مورد بررسی قرار گیرد.

RTX نرم افزار قابلیت اعتماد مرتبه اول قابلیت اعتماد مرتبه دوم شبیه سازی مونت کارلو احتمال شکست تونل