محمدمهدی چهره پاک - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن، تونل و فضاهای زیرزمینی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

باتوجه به نیاز، حفرتونل های شهری گسترش روزافزونی پیدا کرده است. توسعه شبکه های ارتباطیزیرزمینی مانند مترو و تونل به عنوان مناسب ترین گزینه برای حل معضلات ترافیکی مطرح میشود.حفاری تونل به روش جدید تونلسازی اتریشی )ناتم( بهترین گزینه برای حفاری تونل در مناطق کمعمقشهری و در مسافتهای کوتاه است. وجود ساختمانها و سازه های سطحی متعدد در مسیرتونل، طراحیسیستم نگهداری و تحلیل پایداری تونلها در مناطق شهری امری ضروری است. چنانچه هرگونهناپایداری در طراحی سیستم نگهداری تونلهای شهری منجر به خسارات و آسیبهای جدی در محدودهاطراف تونل میشود. در این تحقیق، به منظور تحلیل پایداری، طراحی سیستم نگهداری و جابه جاییناشی از حفاری تونلهای شهری، قطعه T۳ تونل زیرگذر امیرکبیر تهران با عرض ۲۷ متر، ارتفاع ۱۲متر و ضخامت روباره ۱۱ متر به عنوان مطالعه موردی انتخاب و به روش عددی المانمحدود با استفادهاز نرم افزار پلکسیس سه بعدی مدلسازی شده است. مدل رفتاری به صورت خاک سخت شونده و گامهایحفاری مطابق روش جدیدتونل سازی اتریشی انتخاب شده است. براساس نتایج حاصله از این تحقیق،تنشهای کلی نرمال افقی و قائم به ترتیب ۱۳/۵۱ و ۶۵/۳۴ کیلوپاسکال و میزان جابه جایی کل ۴۰میلیمتر و حداکثر نیروی برشی صفحه XZ و ممان خمشی صفحه XY به ترتیب ۱۲۳۳ و ۱۸۶کیلونیوتن برمتر بدست آمده است. بر اساس این نتایج سیستم نگهداری شامل لتیسگیردر و شاتکریتبه ضخامت ۳۰ سانتیمتر در هرگام حفاری به همراه نصب ستون میانی گالری مرکزی تونل با ضخامت۸۰ سانتیمتر پیشنهاد میشود. بنابراین میتوان با نصب به موقع سیستم نگهداری پیشنهاد شده،پایداری این تونل را با ضریب اطمینان مناسب تضمین کرد.

روش جدیدتونل سازیاتریشی• تحلیل پایدار ی• روش عددی المان محدو د• تونل امیرکبیر• نرم افزار پلکسیس