حسین پاپری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی نفت، گاز و پتروشیمی، دانشگاه خلیج فارس
امیرجواد برهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی نفت، گاز و پتروشیمی، دانشگاه خلیج فارس
حسین سروی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی نفت، گاز و پتروشیمی، دانشگاه خلیج فارس
علی رنجبر - استادیار مهندسی نفت، دانشکده مهندسی نفت، گاز و پتروشیمی، دانشگاه خلیج فارس

تحلیل جامع مخازن با بررسی گسترده و دقیق خواص پتروفیزیکی آن قابل انجام است. پردازش تصویردر مهندسی نفت، مهندسی عمران و زمین شناسی در تعیین خواص پتروفیزیکی سنگ بسیار کاربرد دارد. یکی از دلایل مهم استفاده از فناوری تصویر برداری اشعه ایکس و پردازش تصویر، غیرمخرب بودن آن نسبت به دیگر روشها است. در این پژوهش به بررسی و محاسبه تخلخل به عنوان یکی از خواص پتروفیزیکی سنگ با استفاده از پردازش تصاویر سی تی دندان پزشکی پرداخته شده است. به این منظور ابتدا ۵ نمونه سنگ کربناته و ۳ نمونه ماسه سنگ از حوضه رسوبی زاگرس فراهم شد. ۵ نمونه سنگ کربناته به نسبت میزان درصد کلسیت و دولومیت دسته بندی شدند. میانگین تخلخل برای هر نمونه با استفاده از دستگاه تخلخل سنج اندازه گیری شد. برای محاسبه تخلخل با استفاده از روشهای پردازش تصویر، به کمک سیتی اسکن دندان پزشکی تصاویر دیجیتال بدست آمد. سپس توسط کد کامپیوتری نوشته شده در نرم افزار متلب و اعمال فیلترها مقدار متوسط تخلخل محاسبه شد. با استفاده از الگوریتمی خاص مقدار حدآستانه خاکستری در تعیین تخلخل برای نمونه سنگهای مختلف بدست آمد. نتایج نشان داد که مقدار این حدآستانه برای ماسه سنگها برابر با ۱۷۴، کلسیت برابر با ۱۸۴ و برای دولومیت بازه ۱۵۷ تا ۲۰۲ میباشد. نتایج بدست آمده نشان میدهد که نزدیکترین مقدار تخلخل برای نمونه های کلسیت و ماسه سنگ در استفاده از فیلتر میانگین بر روی تصاویر میباشد . همچنین برای نمونه های دولومیت امکان استخراج دقیق تخلخل امکان پذیر نیست؛ چرا که حدآستانه خاکستری حتی پس از حذف نویز و اعمال فیلتر در بازه بزرگی قرار دارد.

پردازش تصویر  تخلخل سنگ کربناته  ماسه سنگ آستانه خاکستری