ابراهیم سلطانی - دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی؛ نویسنده مسئول
محمدصادق ملامیرزایی - دانشجوی دکترای اقتصاد اسلامی گرایش اقتصاد بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
حسن شکوه - استادیار و دکترای تخصصی علوم سیاسی دانشگاه تهران

با توجه به روند صعودی انرژی بری کشورهای در حال توسعه به خصوص کشورهای صادر کننده انرژی، افزایش بهره وری انرژی و کاهش شدت مصرف انرژی بیش از پیش مورد توجه سیاست گذاران کلان کشور قرار گرفته است. با توجه به اینکه ضرورت پایه ریزی راهبردهای اقتصاد دانش بنیان و کاهش شدت انرژی هر دو در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ذکر شده اند، در این مقاله به بررسی تاثیر شاخص های اقتصاد دانش بنیان و عملکرد اقتصاد مقاومتی بر شدت مصرف انرژی در کشورهای منتخب صادرکننده نفت طی دوره زمانی سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ پرداخته شده است. تخمین الگوی رگرسیونی با استفاده از الگو داده های تابلویی با استناد به مقاله پائولو (۲۰۱۳) و تعریف بانک جهانی و شاخص های اقتصاد مقاومتی صورت پذیرفته است و نتایج نشان از تاثیر منفی نسبت هزینه های تحقیق و توسعه به تولید ناخالص داخلی و تعداد استفاده کنندگان اینترنت بر شدت مصرف انرژی دارد. همچنین متغیر درجه باز بودن اقتصادی که شاخصی هم برای اقتصاد مقاومتی و هم برای اقتصاد دانش بنیان است، منجر به کاهش شدت مصرف انرژی در گروه کشورهای منتخب تحقیق دارد. متغیرهای تمرکز کالاهای صادراتی و وارداتی و همچنین صادرات با فناوری بالا که از متغیرهای اقتصاد مقاومتی است، دارای تاثیر منفی و معنی دار بر شدت مصرف انرژی در کشورهای منتخب تحقیق دارد. همچنین در نهایت مطابق با انتظار تاثیر متغیرهای هزینه های دولت به تولید ناخالص داخلی که نشان از اندازه دولت دارد و متغیر شاخص فلاکت بر شدت مصرف انرژی تاثیر مثبت و معنی داری دارد.

اقتصاد دانش بنیان, مصرف انرژی, عملکرد اقتصاد مقاومتی, هزینه های تحقیق و توسعه, کشورهای صادر کننده نفت