تاثیر سطوح مختلف شوری محیط رشد بر جوانه زنی و رشد گیاهچه کلزا (Brassica napus L.)

آب شور و خاک شور از موانع اصلی تولید فرآورده های کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است. برای گیاهی که در معرض شوری قرار گرفته، جوانه زنی بحرانی ترین دوره رشد آن است. زیرا بقا و استقرار گیاه وابسته به مراحل ابتدایی رشد می باشد. به منظور بررسی اثر شوری بر جوانه زنی کلزا(Brassica napus L.)  رقم Option۵۰۰ در خاک شور طبیعی و مقایسه آن با جوانه زنی در آب شور با ترکیب طبیعی و آب شور مصنوعی (محلول NaCl +CaCl۲) پژوهشی بصورت طرح کاملا تصادفی و در قالب سه آزمایش انجام شد. جوانه زنی در آزمایش اول و دوم در پتری دیش و در اتاقک رشد صورت گرفت در حالیکه در آزمایش سوم جوانه زنی در گلدانهای حاوی خاک شور طبیعی و در گلخانه انجام شد.  تیمارهای اعمال شده در سه آزمایش فوق شامل آب معمولی بعنوان شاهد(با شوری ۶/۰ دسی زیمنس بر متر) و ۱۲ سطح شوری شامل ۳، ۵، ۷، ۹، ۱۱، ۱۳، ۱۵، ۱۷، ۱۹، ۲۱، ۲۳ و ۲۵ دسی زیمنس برمتربود. شمارش بذرهای جوانه زده در ساعت معینی از روز انجام و تا هنگامی که در سه شمارش متوالی تعداد بذرهای جوانه زده ثابت می شد، ادامه یافت. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که با افزایش شوری، تعداد بذرهای جوانه زده و سرعت جوانه زنی کاهش می یابد. این کاهش در آب شور طبیعی بیشتر از محلول NaCl ) +( CaCl۲ بود. همچنین، مقایسه جوانه زنی بذرها در اتاقک رشد با جوانه زنی در خاک نشان داد که جوانه زنی بذرها در خاک شور تا شوری ۱۱ دسی زیمنس بر متر صورت گرفته در حالیکه بذرهایی که در پتری دیش قرار داشتند، (به رغم کاهش تعداد و سرعت جوانه زنی) در تمام سطوح شوری جوانه زده اند. همچنین با گذشت زمان، رشد گیاهچه ها کاهش و در پاره ای موارد از بین رفت. بنابراین اگرچه جوانه زنی در اتاقک رشد در تمام شوریها صورت گرفت، لیکن از آنجا که جوانه زنی موفق هنگامی تحقق می یابد که منجر به ایجاد یک گیاهچه قوی شود، به نظر میرسد کلزا تنها تا شوری ۵ دسی زیمنس بر متر در مرحله جوانه زنی متحمل بوده و می تواند به رشد خود ادامه دهد.

Keywords:

آستانه تحمل , جوانه زنی , شوری , کلزا