اکبر شعبانی - دانشگاه آزاد اسلامی،واحدمشهد

ایرانیان که قبل از اسلام در قالب یک امپراتوری قدرتمند،قرنها بر پهنه وسیعی از آسیای مرکزی و غربی فرمان می رانده اند،درعرصه اندیشه و ادب نیز همواره به عنوان عاملی تاثیرگذار در تشکیل تمدنهای پس از خود دخیل بوده اند.تاثیر ایرانیان بر زبان،ادب و فرهنگ عربی گرچه تجلی واقعی خود را پس از اسلام به نمایش می گذارد،اما بدون شک،جزیره العرب قبل اسلام نیزاز تاثیرفرهنگ،زبان و مدنیت پارسیان بر کنار نمانده است و دلایلی غیر قابل انکار بر این مدعا در تاریخ و ادب عرب فراوان است.پس از اسلام عنصر ایرانی باقبول شریعت احمدی و تسلط بر زبان عربی،بسیاری از جلوه های فکری و فرهنگی تمدن چند هزار ساله خود را به طرق مختلف وارد زبان و ادب عرب نمود،تا آنجاکه میتوان گفت:سهم ایرانیان د شکل گیری ادبیات ومعارف درخشان دوران اسلامی عربی،اگرازخود آنان بیشتر نباشد،کمترنیست.باری،دراین مقال با تکیه بر مستندات تاریخی و ادبی و به دور از عصبیتهای قومی و نژادی،فهرست وار به کیفیت اثرگذاری ایرانیان در تکوین و تدوین معارف دوران اسلامی عرب،به ویژه علوم ادبی اشاره می شود.