مجید قربانی جاوید
فواد مرادی
غلامعباس اکبری
ایرج الله دادی

به منظور بررسی نقش برخی متابولیت ها از جمله پرولین، قندها و پروتئین های محلول، املاح معدنی در ساز و کار تنظیم اسمزی و بررسی روند تغییرات روابط آبی درشرایط تنش خشکی در یونجه یکساله برگ بریده ] Medicago laciniata (L.) Mill [، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. دو ژنوتیپ حساس و متحمل به خشکی یونجه یکساله در سطوح مختلف تنش خشکی شامل ۱/۰- ، ۲/۰- و ۱- مگا پاسکال به ترتیب سطح تنش خشکی کم، متوسط و شدید و شرایط طبیعی (ظرفیت مزرعه = ۰۳/۰- مگا پاسکال) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که افزایش تنش خشکی، میزان رطوبت نسبی (RWC) بافت ها را کاهش داده و این کاهش در ژنوتیپ حساس بیشتر بود. کاهش پتانسیل اسمزی (ψs)در ژنوتیپ متحمل نسبت به حساس با افزایش شدت تنش، نشان از افزایش تجمع متابولیت های آلی مانند قندهای محلول، پرولین و املاح معدنی مانند پتاسیم است. در این تحقیق تنظیم اسمزی عمدتا از طریق افزایش میزان قند محلول و یون پتاسیم به عنوان ساز و کاری موثر در ایجاد مقاومت به خشکی در این دو ژنوتیپ نقش داشته است، به طوری که میزان آن در ژنوتیپ متحمل در شدیدترین میزان تنش (۱- مگا پاسکال) تقریبا دو برابر ژنوتیپ حساس بوده است.

Annual cutleaf medic, Drought stress, Osmotic adjustment, Proline, Soluble sugar, Soluble proteins, Water relation, : یونجه یکساله برگ بریده, تنش خشکی, تنظیم اسمزی, پرولین, قندهای محلول, پروتئین محلول