رضا حسین گندمگار - استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم

یکی از مباحث مهم در علم حقوق و بویژه فلسفه حقوق بحث از مبنا و هدف حقوق است. در هر یک از نظام های حقوقی جهان معاصر به اعتبار دیدگاه های کلی نسبت به جهان و انسان (جهان بینی) هدف و مبنایی را برای حقوق در نظر گرفته اند. عدالت و آزادی و تامین مصالح و نظم اجتماعی از جمله مبانی و اهدافی است که در نظام های گوناگون حقوقی برای این رشته در نظر گرفته شده است. در نظام حقوق اسلامی نیز در چارچوب نگاه جامع به جهان و انسان و رابطه انسان با جهان هستی و جاودانگی انسان، مبنای حقوق بر قدر و حد و حق استقرار یافته است و تامین سعادت فردی و اجتماعی در دنیا و آخرت از اجرای مقررات حقوقی لحاظ شده است. این مقاله در دو بخش کلی هدف و مبنای حقوق تحریر یافته و حسب مورد، نظام های گوناگون در آن بررسی شده است. 

هدف, مبنا, حقوق, حقوق اسلامی