فرنگیس قنواتی
جواد مظفری

سی و شش جمعیت از گونه های مختلف یونجه از مناطق طبیعی کشور جمع آوری شد و با استفاده از سلولهای مریستم انتهایی ریشه آنها، تعداد و ابعاد کروموزم ها در مرحله میتوز اندازه گیری و فرمول کاریوتیپی هر گونه تعیین گردید. این بررسی نشان داد که گونه M. sativa جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران دارای دو سطح پلوئیدی دیپلوئید (۱۶= n۲) و تتراپلوئید (۳۲ =n ۲) است، در حالیکه گونه های M. rugosa وM. scutellata تتراپلوئید بوده و دارای ۳۰ کروموزم وگونهM. ciliaris دیپلوئید و ۱۸ کروموزمی می باشد. همچنین جمعیت های مختلف ازگونه های M. radiata ، M. lupulina، M. minima، M. coronata ، M. laciniata ، M. sauvagei ، M. tornata، M. orbicularis، M. noeana، M. turbinata ، M. truncatula، M. littoralis، M. arabica و M. aculeata دیپلوئید و دارای ۱۶ کروموزم هستند. در حالی که گونه های M. constricta، M. polymorpha ، M. rigidula و M. rigiduloides دیپلوئید با ۱۴ کروموزم می باشند. بر اساس فرمول کاریوتیپی اغلب کروموزم ها در گونه های مورد مطالعه متاسانتریک تا ساب متاسانتریک هستند. گونه های مختلف یونجه ایران دارای ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۳۰ و ۳۲ کروموزم می باشند. همچنین مشخص شد که در گونه M. ciliaris جمعیت های با نه کروموزووم پایه نیز وجود دارد.

Chromosome, Cytogenetic, Medicago, Ploidy levels, Diploid, Tetraploid, سطح پلوئیدی, سیتوژنتیک, کروموزم, یونجه, دیپلوئید, تتراپلوئید.