احمد نوش کام
داریوش مظاهری
محمدباقر حسینی
مجتبی میراب زاده

به منظور بررسی اثر تراکم بوته و زمان کاشت بر عملکرد کمی و کیفی علوفه و عملکرد بذر شبدر مصری، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی ۸۷- ۱۳۸۶ در کرج اجرا شد. زمان کاشت بر اساس دمای خاک در چهار سطح (۴/۱۴، ۷/۱۷، ۴/۲۲ و ۷/۲۴ درجه سانتی گراد) در کرت های اصلی و تراکم بوته در چهار سطح (۳۵۰، ۵۰۰، ۷۰۰ و ۸۵۰ بوته در متر مربع) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر تراکم بوته و زمان کشت بر عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک، عملکرد بذر، درصد فیبر علوفه و ارتفاع بوته معنی دار بود ولی اثر تراکم بوته بر درصد پروتئین علوفه معنی دار نبود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که با افزایش تراکم بوته، درصد فیبر خام علوفه کاهش یافت. با افزایش تراکم تا ۷۰۰ بوته در متر مربع، عملکرد علوفه تر و خشک افزایش یافت و در تراکم های بالاتر، عملکرد علوفه کاهش معنی داری را نشان داد، در حالی که عملکرد بذر تا تراکم ۸۵۰ بوته در متر مربع افزایش داشت. نتایج نشان داد که با تاخیر در زمان کاشت (کشت در درجه حرارت های بالا)، عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک، عملکرد بذر، ارتفاع بوته و درصد پروتئین علوفه کاهش ولی درصد فیبر علوفه افزایش یافت.

Crude fiber, Crude protein, Forage yield, Planting time, Seed yield and Soil temperature, درجه حرارت خاک, عملکرد بذر, عملکرد علوفه, فیبر خام و پروتئین خام علوفه.