بررسی انتقادی استدلال شرط بندی پاسکال در اثبات وجود خدا

«شرط بندی پاسکال» یکی از مهم ترین و مناقشه برانگیزترین استدلال های ارائه شده برای اثبات وجود خدا و معقولیت باورهای دینی است. بر اساس این استدلال، در جایی که استدلال های عقلی و نظری اثبات وجود خدا رضایت بخش و قانع کننده نباشند، باز هم در مقام عمل و تصمیم گیری، زندگی بر اساس باور به وجود خدا و دیگر باورهای دینی از جمله زندگی پس از مرگ، محتاطانه ترین گزینه پیش رو و معقول ترین شرط بندی ممکن است، حتی اگر این باورها به صورت برهانی و یقینی قابل اثبات نباشند؛ پرهیز از زیان احتمالی الحاد، یعنی شقاوت ابدی و بی نهایت در زندگی پس از مرگ – که بسیار خطیرتر از سود مسلم و یقینی زندگی و لذت محدود و متناهی این جهانی است– مبنای معقولیت چنین تصمیمی است. استفاده روان شناختی از این استدلال، بسیار کارا و اثرگذار است، ولی در صورتی که آن را به عنوان استدلالی برهانی در نظر بگیریم، اشکالات متعددی بر آن وارد می شود که این نوشتار به مهم ترین انتقادهای واردشده بر آن می پردازد.

Keywords:

شرط بندی پاسکال , وجود خدا , عقل گرایی , قرینه گرایی , اراده گرایی , اخلاق باور