مسعود اسماعیلی - عضو هیئت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

 سهروردی همه مفاهیم فلسفی را به طور کلی ذهنی دانسته و برای آنها هیچ حیثیت منشا انتزاعی در خارج، حتی به نحو عینیت با معروض، قائل نشده است. سهروردی، تقریبا در طرح این بحث و در ساختارهای اصلی فکری در این مسئله، کاملا متاثر از مشائیان به ویژه بهمنیار است. وی با توجه به جوانب نظریه خویش، تمام توضیحاتش را به گونه ای ارائه کرده که با اعتباری بودن معقولات فلسفی سازگار باشد. وی حمل مفاهیم را بر ماهیات و امور خارجی، حملی ذهنی و اضافه کردن آن مفاهیم به امور خارجی توسط ذهن می داند. بدین ترتیب باید گفت نزد سهروردی، اتصاف و عروض مفاهیم فلسفی، همچون مفاهیم منطقی، هر دو ذهنی است.    

مفاهیم فلسفی, سهروردی, معقول ثانی فلسفی, عروض, اتصاف