علی اکبر بیات - کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا
علی سپهری - کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا
گودرز احمدوند - کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا
حمیدرضا دری - ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین

به منظور تعیین اثر تنش کمبود آب بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپ های لوبیا چیتی، آزمایشی در سال ۱۳۸۶ در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیا واقع در شهرستان خمین به صورت کرت های خردشده، در قالب بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری پس از ۶۰، ۸۰ و ۱۰۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر در کرت های اصلی و نه ژنوتیپ لوبیا (G۰۱۴۳۷,G۱۴۰۸۸, Ks۲۱۱۸۹, Ks۲۱۱۹۱, Ks۲۱۱۹۳، Cos۱۶ و Tylor همراه با دو رقم محلی خمین و تلاش) در کرت های فرعی بود. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و شاخص برداشت معنی دار بود (P≤۰.۰۱). در بین اجزای عملکرد، تعداد غلاف در بوته به ترتیب با ۲۸ و ۴۹ درصد کاهش در تیمارهای آبیاری پس از ۸۰ و ۱۰۰ میلی متر تبخیر، نسبت به تیمار آبیاری پس از ۶۰ میلی متر تبخیر، بیشتر تحت تاثیر تنش کمبود آب واقع شد. آبیاری پس از ۶۰ میلی متر تبخیر بهترین رژیم آبیاری بود، به طوری که بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن صد دانه و شاخص برداشت به ترتیب با ۵۴۲۸ کیلوگرم در هکتار، ۲۵۲۶ کیلوگرم در هکتار، ۳۸ گرم و ۴۶ درصد در این تیمار به دست آمد. ژنوتیپ های مورد مطالعه واکنش متفاوتی نسبت به تنش کمبود آب داشتند. عملکرد ژنوتیپ های Cos۱۶ و Tylor در تیمار آبیاری پس از ۱۰۰ میلی متر تبخیر حساسیت کمتری به تنش کمبود آب نشان داد، لذا به نظر می رسد که می توان آنها را به عنوان ژنوتیپ های متحمل به تنش کمبود آب معرفی کرد. ژنوتیپ Ks۲۱۱۹۳ با کاهش عملکرد ۳۳ و ۶۹ درصد به ترتیب در تیمارهای آبیاری پس از ۸۰ و ۱۰۰ میلی متر تبخیر نسبت به تیمار ۶۰ میلی متر تبخیر، حساس ترین ژنوتیپ به تنش کمبود آب بود.

: Grain yield, Khomein, Pinto bean and Water deficit stress, تنش کمبود آب, خمین, عملکرد دانه و لوبیا چیتی.