فرید لطفی ماوی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
جهانفر دانشیان - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
محمدعلی باغستانی - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور
علی فرارزی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
علیرضا شایسته نیا - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

به منظور بررسی اثر استفاده از علف کش و وجین بر عملکرد سورگوم جارویی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان ۱۳۸۷ در شهرستان میانه استان آذربایجان شرقی طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل نوع علف کش در سه سطح (فورام سولفورون، توفوردی+ ام سی پی آ و بروموکسنیل+ ام سی پی آ)، غلظت علف کش در سه سطح (غلظت توصیه شده برای مزارع ذرت، ۲۵ درصد بیشتر و ۲۵ درصد کمتر از غلظت توصیه شده) و وجین در دو سطح (وجین و عدم انجام وجین) بودند. نتایج نشان داد که همه تیمارهای آزمایشی اثر بسیار معنی داری در افزایش عملکرد بیولوژیکی سورگوم داشتند و عملکرد دانه نیز در تیمارهای نوع علفکش و وجین معنی دار بود، ولی اثر غلظت علف کش معنی دار نگردید. علف کش فورام سولفورن با ۵۷/۴۲ درصد و ۷۳/۳۷ درصد، به ترتیب بیشترین میزان افزایش عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه را در بین علف کش های آزمایشی داشت. تیمار وجین نیز تاثیر معنی داری در افزایش میزان عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه داشت. نتایج ارزیابی صفات شاخص برداشت و شاخص بهره وری خوشه نیز حاکی از معنی دار بودن اثر تیمارهای آزمایشی بود. علف کش فورام سولفورون بیشترین تاثیر را در کنترل علف های هرز داشت و اجرای وجین در مقایسه با عدم اجرای آن، باعث افزایش صفات شاخص برداشت و شاخص بهره وری خوشه گردید. بیشترین تعداد خوشه چه، تعداد دانه و وزن خوشه در متر مربع (به ترتیب ۳۲۷۰ خوشه چه، ۱۱۷۵۰۰ دانه و ۲۹۹۰ گرم) از تیمار علف کش فورام سولفورن به دست آمد. تیمار اعمال وجین نیز با۳۰۳۰ خوشه چه، ۱۱۸۹۰۰ دانه و ۳۰۹۰ گرم در متر مربع برای صفات مذکور نسبت به تیمار عدم وجین، برتری معنی داری داشت. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از علف کش فورام سولفورون با ۴/۶۱ سانتی متر و ۳/۶۶ گرم، به ترتیب بیشترین طول خوشه و وزن ساقه را که از صفات مهم گیاهی در تولید سورگوم جارویی محسوب می شوند، تولید کرد. تیمار اعمال وجین نیز در افزایش صفت طول خوشه با ۳/۵۸ سانتی متر، بهتر از عدم وجین بود.

Broomcorn, Chemical control, Mechanical control, Integrated control and Weed., سورگوم جارویی, علف های هرز, کنترل تلفیقی, کنترل شیمیایی و کنترل مکانیکی.