ارزیابی توانایی تثبیت زیستی نیتروژن در سویه های ریزوبیوم همزیست با بقولات در استان آذربایجان غربی

در این آزمایش توانایی تثبیت نیتروژن سویه های ریزوبیوم جمع آوری شده از ۱۰ شهرستان استان آذربایجان غربی شامل ارومیه، خوی، ماکو، سلماس، مهاباد، میاندوآب، تکاب، سردشت، شاهیندژ و پیرانشهر در همزیستی با گیاهان یونجه، نخود، شبدر و لوبیا، در اتاقک رشد مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه های تلقیح شده با باکتری های همزیست همراه با گیاهچه های شاهد (تلقیح نشده) در گلدان های حاوی پرلیت ضدعفونی شده در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار کشت شدند. نتایج نشان داد که گیاه شبدر در تیمار تلقیح از بیشترین تعداد گره و حداقل وزن گره برخوردار بود. گیاه لوبیا حداقل تعداد و بیشترین وزن گره را داشت. همزیستی سویه ریزوبیوم جدا سازی شده از میاندوآب با یونجه، مهاباد با شبدر و ارومیه با لوبیا، بیشترین مقادیر را برای اکثر صفات گیاهی نشان داد. ضرایب همبستگی صفات نشان داد که میزان نیتروژن تثبیت شده با وزن اندام هوایی همبستگی مثبت و معنی داری داشته و این صفت می تواند به عنوان معیار غیرمستقیم از میزان تثبیت نیتروژن مورد استفاده قرار گیرد. به نظر می رسد که نیتروژن تثبیت شده توسط ریزوبیوم های برتر می تواند جایگزین مناسبی برای مصرف کود نیتروژن محسوب شود.

Keywords:

Alfalfa , Bean , Biological nitrogen fixation , Chickpea , Clover and Symbiosis , تثبیت زیستی نیتروژن , شبدر , لوبیا , نخود , یونجه و همزیستی