پری طوسی کهل - دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
مسعود اصفهانی - دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد ربیعی - موسسه تحقیقات برنج کشور
بابک ربیعی - کشاورزی دانشگاه گیلان

به منظور بررسی تاثیر غلظت و زمان محلول پاشی کود نیتروژن مکمل بر انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه کلزا (هیبرید هایولا ۴۰۱) به صورت کشت دوم پس از برداشت برنج در شالیزار، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۸۸-۱۳۸۷ در اراضی موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا گردید. دراین آزمایش دو عامل غلظت محلول حاوی کود نیتروژن خالص (از منبع اوره) در دو سطح (۵ و ۱۰ در هزار) و زمان محلول پاشی در هفت سطح: ۱- محلول پاشی در مرحله ۶ تا ۸ برگی (کدهای ۰۶/۱ تا ۰۸/۱ کدبندی سیلوستر- برادلی و میکپیس)، ۲- محلول پاشی در مرحله ساقه رفتن (کدهای ۰۱/۲ تا ۰۳/۲ )، ۳- محلول پاشی در مرحله قبل از گلدهی ( کد ۹/۳ )، ۴- محلول پاشی در مرحله ۶ تا ۸ برگی + ساقه رفتن، ۵- محلول پاشی در مرحله ۶ تا ۸ برگی + قبل از گلدهی، ۶- محلول پاشی در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهی، ۷- محلول پاشی در مرحله ۶ تا ۸ برگی + ساقه رفتن + قبل از گلدهی، همراه با دو تیمار شاهد الف- بدون مصرف کود نیتروژن و ب- کوددهی متداول خاکی به صورت در زمان کاشت، در زمان ساقه رفتن و قبل از گلدهی به میزان ۱۸۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار منظور شدند. صفات گیاهی مورد ارزیابی شامل عملکرد دانه، میزان روغن، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، انتقال مجدد ماده خشک، کارایی انتقال مجدد ماده خشک و میزان ماده خشک تولید شده در مرحله ۵۰ درصد گلدهی و رسیدگی، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت دانه و مدت زمان رسیدگی بودند. نتایج نشان داد که بین غلظت های محلول پاشی و زمان های مصرف نیتروژن و شاهدها با هریک از تیمارها از نظر صفات عملکرد دانه، میزان روغن، تعداد خورجین در بوته، انتقال مجدد ماده خشک، میزان ماده خشک تولید شده در زمان ۵۰ درصد گلدهی و رسیدگی، عملکرد بیولوژیکی و زمان رسیدگی تفاوت معنی داری وجود داشت. محلول پاشی با غلظت ۱۰ در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهی، بیشترین عملکرد دانه (۷/۴۲۲۱ کیلوگرم در هکتار)، تعداد خورجین در بوته (۷/۲۱۹)، انتقال مجدد ماده خشک (۱/۶۹۴ گرم در متر مربع) و میزان ماده خشک تولید شده در زمان ۵۰ درصد گلدهی (۵/۸۹۱ گرم در متر مربع) را داشت. از نظر صفات تعداد خورجین در بوته، انتقال مجدد ماده خشک، میزان ماده خشک تولید شده در زمان ۵۰ درصد گلدهی و رسیدگی بین تیمار محلول پاشی در مراحل ساقه رفتن + قبل از گلدهی و ۶ تا ۸ برگی + ساقه رفتن + قبل از گلدهی، تفاوتی وجود نداشت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که محلول پاشی تکمیلی کود نیتروژن با غلظت ۱۰ در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهی، می تواند باعث افزایش عملکرد دانه و روغن کلزا شود.

Dry matter remobilization, Grain yield, Rapeseed and Spray application of nitrogen., انتقال مجدد ماده خشک, عملکرد دانه, کلزا و محلول پاشی نیتروژن.