مرجان بهزادی راد - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمدرضا نقوی - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
علیرضا طالعی - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ژن تک نسخه پلاستیدی استیل کوآنزیم آ، اولین عامل کاتالیزی در بیوسنتز اسیدهای چرب، در مطالعه روابط فیلوژنتیکی، تکاملی و سیستماتیکی گندمیان توانایی زیادی دارد. احتمال اینکه، ژن های تک نسخه و کم نسخه دستخوش تکامل گروهی شوند کم است، بنابراین ACC ژن مهمی جهت مطالعه مبدا و تکامل پلی پلوییدها محسوب می شود. در این تحقیق رابطه فیلوژنتیکی هفت گونه و زیرگونه ی جو های بومی ایران، (Hudson Hordeum marinum)، (Hordeum brevisubulatum Trinus Link )، (Hordeum bulbosom L.)، (K. Koch Hordeum spontaneum)، جو زراعی دو ردیفه (Hordeum vulgare convar. distichon L.)، جو زراعی شش ردیفه (convar. hexastichon L. Hordeum vulgare)، با استفاده از آغازگر اختصاصی ژن استیل کوآنزیم آ کربوکسیلازACC۱ بررسی و توالی های بدست آمده از جو با توالی گونه هایی از جنس Leymus و Elymus موجود در پایگاه اطلاعاتی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که جوهای بومی ایران تنوع زیادی داشتند. درخت فیلوژنتیکی نمونه ها را به دو گروه اصلی تقسیم نمود که اولین گروه شامل تمامی نمونه های جنس Leymus و Elymus و دو گونه از جنس Hordeum بود، در حالی که گروه دوم شامل گونه ها و زیرگونه-های Hordeum ایرانی همراه با Hordeum vulgare بود که مبدا آن شناخته شده نیست. نتایج حاصل از درخت فیلوژنتیکی در این تحقیق با نتایج سایر مطالعات بدست آمده از تحقیقات مورفولوژیکی و مولکولی مطابقت داشت. از آنجایی که ژن ACC۱ منبع ارزشمندی جهت تجزیه و تحلیل فیلوژنتیکی در طایفه Triticeae می باشد، لذا نتایج این تحقیق وضعیت ژنومی گونه ها و روابط تکاملی بین آنها و همچنین روابط منطقی تاکسونومی گونه های مهم و بومی جو ایران با استفاده از مقایسه توالی های DNA برای ژن مورد نظر را به خوبی مشخص نمود.

ACC gene, Gene sequence, Hordeum, Molecular evolution and Phylogenetic., تکامل مولکولی, توالی ژن, ژنACC, فیلوژنتیک و Hordeum