محمد علی نظری - دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی- مدرس دانشگاه کاشان

ولایت فقیه مهم ترین مبنای سیاسی و نظری تشکیل نظم سیاسی پس از انقلاب اسلامی بوده است. اندیشمندان قبل و بعد از امام خمینی با رویکردهای مختلف معرفتی، ولایت فقیه را بررسی کرده اند. در بین این نظریه پردازان، با توجه به موقعیت سیاسی و نظری امام خمینی، به نظر می رسد که موضع معرفتی ایشان در بررسی و تشخیص ضرورت ولایت فقیه فراتر از موضعی یکه انگارانه و تک وجهی است. با این نگاه، این مقاله می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که امام خمینی چگونه ولایت فقیه را در نظام معرفتی خویش تثبیت کرده است؟ یافته های تحقیق نشان می دهد امام خمینی از سه طریق به فراخور موقعیت اصل ولایت ولایت فقیه را اثبات می کند، ایشان توانست با رویکرد معرفتی صدرایی خود در سه حوزه عقلی، نقلی و عرفانی به اثبات ولایت فقیه پرداخته و این سه رویکرد را با یکدیگر جمع نماید، امام خمینی در کتاب هایی نظیر ولایت فقیه و البیع با اسنتاد به رویکرد عقلی - نقلی و در کتاب های عرفانی خود با رویکرد شهودی به اثبات ولایت فقیه پرداخته است. بنابراین، موضع معرفتی ایشان در تثبیت نظری ولایت فقیه بر معرفت شناسی چندگانه استوار است که طیف های مختلف فکری و سیاسی را پوشش می دهد.

امام خمینی, معرفت شناسی, ولایت فقیه