هادی رشیدی - ۱- نویسنده و پژوهشگر شهرداری تهران و کارشناس ارشد مدیریت دولتی گرایش مدیریت مالی و دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین - ایران
رحیم اسدی - ۲- نویسنده و پژوهشگر شهرداری تهران و کارشناس حرفه ای حسابداری – حسابداری مالی دانشگاه جامع علمی کاربردی علوم و فنون علامه طبرسی - ایران

چکیدهافزایش فعالیتهای برون مرزی و فعالیتهای بین المللی حاکی از ظهور و گسترش روابط جهانی است. این روابط به عنوان یکی از شرایط تعیین کننده جامعه معاصر در سراسر دنیا در حال گسترش است. جهانی شدن در عین حال هم علت است و هم معلول، به عنوان مثال؛ بخش اقتصادی جهانی شدن که هم تاثیر می گذارد و هم تاثیر می پذیرد یک بحث اصلی آن در بخش تجارت جهانی و افزایش حجم مبادلات تجاری است. مبادلات بین المللی در جهان بدون استفاده از خدمات گمرکی معنا و مفهومی ندارد. گمرک به عنوان یکی از اجزای مهم و لاینفک تجارت خارجی هر کشور، محل تماس، ارتباط و ارائه اطلاعات از جانب سایر عاملین تجارت و مجری قوانین و مقرارت و دستورالعمل های صادره در زمینه امور صادرات و واردات می باشد. اهمیت نقش گمرک به حدی است که میزان سرعت و کارایی آن بعضی اوقات به عنوان معیاری برای ارزیابی فعالیت های تجارت خارجی هر کشور و یا حتی اقتصاد کلان آن کشور در نظر گرفته می شود. در واقع مهم ترین نقش گمرک ارتقاء کارایی فرایند صادرات و واردات و تامین و تحلیل آمار و اطلاعات مربوط به تجارت خارجی کشورها می باشد. به همین دلیل است که امروزه معتقدند که اتوماسیون گمرک جزء حیاتی هرگونه برنامه تسهیل تجارت می باشد. با توجه به حجم بالای تجارت و سرعت فزاینده معاملات تجاری، گمرک نیز ناگزیر است متحول گردد، زیرا که مراجعه کنندگان به گمرک به همان سرعتی که کالای خود را می خرند و حمل می کنند، توقع دارند با همان سرعت هم عملیات ترخیص کالا در سیستم گمرکی پیش برود. به علاوه با توجه به ظهور تجارت الکترونیکی، امروزه انتظار جامعه تجاری این است که رویه همان گمرکی، شفاف پیش بینی شود و ترخیص کالاها سریع صورت گیرد. از طرفی دولت انتظار جمع آوری درآمدها و اعمال موثر قوانین و مقررات صادرات و واردات را دارد. به منظور تامین این انتظارات، بسیاری از ادارات گمرکی مبادرت به بازنگری و تجارت الکترونیکی برای پشتیبانی عملیاتشان استفاده می کنند.

کلمات کلیدی: گمرک الکترونیک، تجارت الکترونیک، صادرات.