مهرنوش رجایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاه پزشکی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان، لاهیجان، گیلان، ایران
علی سراجی - استادیار پژوهشی بیماری شناسی گیاهی، پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، گیلان، ایران.
صنم صفائی چائی کار - استادیار اصلاح نباتات، پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، گیلان، ایران

چکیده نماتود مولد زخم ریشه چای Pratylenchus loosi ، مهم ترین عامل خسارت زای چای در ایران و جهان است. این پژوهش، با هدف بررسی کارائی اصلاح کننده های آلی نماتودکش در سطح آلوده به عامل بیماری با جمعیت بالاتر از آستانه خسارت و با  چهار تیمار در سه تکرار در قالب طرح آماری پایه بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات چای شهید افتخاری فشالم از توابع شهرستان فومن دراستان گیلان به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که در محیط آلوده به بیماری با جمعیت بالاتر از آستانه خسارت، تنها در شاخص درصد رطوبت، تیمار ضایعات توتون با ۹۳/۷۱%  بهترین تیمار بود و در شاخص های کمی از قبیل جمعیت نماتود در خاک و ریشه در محیط آلوده به p . loosi، تیمار نیمارین یا عصاره گیاه چریش بیشترین تاثیر را نشان داد. در شاخص عملکرد برگ سبز، در میان تیمارها تفاوت آماری ملاحظه نشد، اما نسبت به شاهد آلوده (بدون اصلاح کننده) افزایش عملکرد مشاهده گردید. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان داد که استفاده از نیمارین و ضایعات توتون می تواند علاوه بر کاهش جمعیت نماتود در خاک و ریشه، تا حدودی شاخص های کیفی را هم بهبود بخشیده و به عنوان یک عامل مهم زیستی در مدیریت نماتود مذکور به کار گرفته شوند.

چای, فرآورده آلی نماتودکش, مهار زیستی, Pratylenchus loosi