داریوش اردلان - استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوئین زهرا-مرکز شال، شال، ایران
مرضیه ابراهیمی پور - دکترای شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران
مبینا دربهانی نژاد - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران

بررسی بوستان ها در محلات جدید شهری که با طرحی از پیش طراحی شده، اجرا شده اند، میتواند میزان الزام به قانون را در عمل نمایان سازد. طی یک دهه گذشته قانون پدافندغیرعامل در قالب یکی از مباحث مقررات ملی ساختمان تدوین شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته و پس از جمع آوری اطلاعات به روش های مطالعات کتابخانه ای و بازدید میدانی به کمک نرم افزار جی.آی.اس به تحلیل اطلاعات نمونه موردی پرداخته است. نمونه موردی در این پژوهش بوستان کاج در محله ملاصدرا در شهر قزوین میباشد که قدمت آن حدود دو دهه میباشد. بر اساس مبحث ۲۱مقررات ملی هفت عامل در زمینه رعایت ضوابط پدافندغیرعامل در فضاهای شهری حاکم است که عبارتند از فضای باز، عناصرطبیعی، جان پناه، پناهگاه، تجهیزات شهری، ارتفاع جداره و معابر. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد از مجموعه هشت سنجه تعریف شده برای ارزیابی این فضای شهری، حدود نیمی از عوامل رعایت نشده اند و بیشترین مشکلات موجود مربوط به کمبود عناصر مستقر در فضا است. اجرایی شدن ضوابط پدافندغیرعامل در گرو وجود نهاد نظارتی برای این مبحث از مقررات ملی، بازنگری در تفکیک زمین شهری توسط شهرسازان و مهندسان مشاور، و پررنگ تر شدن ضوابط طراحی شهری و الزام به اجرای آنها توسط مراجع ذیربط است.

پدافند غیر عامل، ملاصدرا، بوستان کاج، ضوابط شهرسازی