مهدی شریفی مشهود - گروه بیماری شناسی گیاهی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، دانشکده کشاورزی، ورامین، ایران
محمد ترابی - گروه بیماری شناسی گیاهی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا، دانشکده کشاورزی، ورامین، ایران
مزدشت گیتی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان، همدان ،ایران

نماتد سیست طلایی سیب زمینی (Globodera rostochiensis) یکی از مهم­ترین بیماری­ هایی است که می­تواند خسارت زیادی به این محصول وارد نماید و در صورت عدم کنترل می ­تواند تا صد در صد محصول را نابود کند. در این پژوهش تاثیر سموم نماکیک و ماری گلد در مقایسه با متیل برومایددر کنترل نماتد مذکور، در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. دو رقم سیب زمینی مارفونا (حساس) و بامبا (نیمه­مقاوم) و در دو سطح آلودگی به مقدار ۵ و ۲۰ تخم و لارو در گرم خاک در گلدان­ها کاشته شدند. قبل از کاشت، نماتدکش ماری گلد در دو دوز ۱۵۰ و ۳۰۰ و نماکیک در دو دوز ۱۰۰ و ۲۰۰ کیلوگرم به خاک اضافه شدند. یک صد روز بعد از کاشت سیب زمینی، بوته­ها را از خاک بیرون آورده و جمعیت سیست در ۲۰۰ گرم خاک و همچنین تعداد تخم و لارو در هر سیست و در هر گرم خاک شمارش گردید. تعداد و وزن غده­های سیب زمینی نیز اندازه­گیری شد و درنهایت داده-ها با نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. براساس نتایج تیمار­های آزمایش بر جمعیت نماتد، تعدا و وزن غده سیب زمینی تاثیر معنی­ داری داشتند و رقم بامبا وضعیت بهتری از نظر تعداد سیست و تخم و لارو در گرم خاک نسبت به رقم مارفونا نشان داد. سموم مورد استفاده در رقم مارفونا باعث کاهش ۳۵ درصدی تعداد تخم و لارو در تیمار­های مختلف نسبت به تیمارشاهد آلوده شد. تیمار­های کاربرد سم ماری گلد به میزان ۱۵۰ و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار بهترین اثر را در کنترل نماتد داشتند. تیمار­های کاربرد نماکیک ۱۰۰ و ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار نیز با کنترل موثر نماتد در گروه نزدیک به ماری گلد قرار گرفت.

نماتد سیست سیب زمینی, نماکیک, ماری گلد, فاکتور تولید مثل