روح اله رحیمی - استادیار، بخش تحقیقات مکانیزاسیون، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،
خلیل کریم زاده اصل - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و معطر، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عباس گرجی چاکسپاری - دکترا، بخش تحقیقات مکانیزاسیون، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

این تحقیق به صورت میدانی و با تهیه پرسشنامه و مصاحبه با تولیدکنندگان در استان البرز در فاصله سال های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ و بر روی چهار گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita)، ترخون (Artemisia dracunculus L.)، ریحان (Ocimum basilicum L.) و مرزه (Satureja hortensis L.) انجام شد. نتایج نشان داد که برای هر ۴ محصول ضریب مکانیزاسیون در ابتدا روند افزایشی داشته اما سپس در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ بنا به دلایل مختلف از جمله استقبال بیشتر تولید کنندگان به تولید این چهار گیاه دارویی و به طبع بالا رفتن سطوح زیر کشت در این سال ها و نیز اضافه نشدن ماشین های مولد توان به اندازه کافی در مزارع تولید در طول این سال ها، ضریب مکانیزاسیون برای این محصولات روند کاهشی به خود گرفته است. ظرفیت مکانیزاسیون نیز برای این چهار محصول، در طول این سال ها روند افزایشی داشته است و از سال ۱۳۹۶ به بعد شدت افزایش این روند بسیار زیاد بوده است. با این وجود مهمترین بخش مکانیزاسیون گیاهان دارویی مربوط به مکانیزاسیون برداشت و پس از برداشت می شود که با وجود احساس نیاز بسیار زیاد به مکانیزاسیون این بخش، متاسفانه هنوز مکانیزاسیون قابل عرضه ای بکار گرفته نمی شود.

شاخص های مکانیزاسیون، ضریب مکانیزاسیون، ظرفیت مکانیزاسیون، گیا هان دارویی