آنالیز ترکیبات فرار محلول در آب گیاه بوقناق آبی E. planum L

گیاه E. planum از گونه های در معرض خطر انقراض جنس Eryngium از تیره چتریان (Apiaceae) می باشد. خواص دارویی فراوانی از جمله فعالیت ضد التهابی، ضد دیابت، آنتی اکسیدانی و درمان دردهای مزمن برای این جنس گزارش شده است. در ابتدا بذرهای این گونه تهیه و سپس در گلخانه به منظور تولید نشاء کشت گردید. نشاءهای تولید شده به مزرعه منتقل شد. نمونه برداری از اندام هوایی، در مرحله گلدهی کامل در سال دوم بعد از کاشت، انجام شد و در سایه خشک گردید. از نمونه ها عرق گیری شد و با استفاده از روش های مختلف و همچنین جزءگیری با حلال های پنتان، هگزان، اتیل استات، کلروفرم، ترکیبات فرار محلول در آب آن، جهت آنالیز با کروماتوگرافی گازی آماده سازی گردید. بخشی از نمونه توسط دستگاه روتاری و بخش دیگری توسط خشک کن انجمادی و بخشی نیز با استخراج فاز جامد ((SPE آماده سازی شد. راندمان (mg/۱۰۰ml) جزء ها و نمونه های خشک شده عرق به صورت زیر: پنتان (۳۰/۶)، اتیل استات (۱۷/۶)، هگزان (۱۵/۸)، کلروفرم (۷/۳)، استخراج فاز جامد (SPE) (۸/۴)، روتاری (۴/۷) و خشک کردن انجمادی (۱/۹) بدست آمد. در روش های مختلف جزءگیری، به ترتیب بیشترین و کمترین درصد ترکیبات عمده ی cis-Chrysanthenyl acetate در جزء اتیل استاتی(۱۱/۹) و روش SPE، β-Elemene در روش روتاری (۱۱/۵) و در جزء اتیل استاتی ۱/۲، Germacrene A در روش روتاری (۴/۹) و در جزءگیری با هگزان و اتیل استات (۱)، ۱۴-hydroxy-(Z)-Caryophyllene در روش SPE (۲۱/۲) و در جزء پنتانی (۲/۸) و ترکیب (Z)-Falcarinol در روش روتاری (۱۲) و در جزءگیری با هگزان و اتیل استات (۰/۵) به دست آمد.

Keywords:

عرق گیری , جزءگیری , E. planum , دیابت , ترکیبات فرار