مطالعه اثر عصاره های هیدروالکلی گیاهان دارویی مریم گلی ( Salvia officinalis) و کاسنی (Cichorium intybus ) جمع آوری شده از مناطق رویشی مشکین شهر بر تغییرات HDL و LDL سرمی در موش های آزمایشگاهی دیابتی شده

مقدمه و هدف: بشر از گذشته های دور متابولیت های ثانویه گیاهان را برای درمان بیماری های خود استفاده کرده است و از این رو که دیابت یک ناهنجاری متابولیکی است که با هیپرگلیسمی ناشی از نقص در ترشح انسولین، عمل انسولین و یا هر دو مشخص می گردد و بهبود الگوی لیپیدی و قند خون در پیشگیری از عوارض بعدی دیابت دارای اهمیت است. و با توجه به این که گیاه مریم گلی نیز از کتب طب سنتی قدیم برای درمان دیابت استفاده می شده، این تحقیق با هدف مطالعه اثر عصاره های هیدروالکلی گیاهان دارویی مریم گلی ( Salvia officinalis) و کاسنی (Cichorium intybus ) جمع آوری شده از مناطق رویشی مشکین شهر بر تغییرات HDL و LDL سرمی در موش های آزمایشگاهی دیابتی شده انجام پذیرفت. مواد و روش: در این تحقیق گیاهان دارویی مورد نظر از مناطق رویشی مختلف شهرستان مشکین شهر واقع در شمال غربی ایران جمع آوری و خشک گردید و با استفاده از آلوکسان منوهیدرات، شرایطی مشابه با دیابت نوع اول به صورت آزمایشگاهی در رت ها ایجاد شد. سپس تاثیر عصاره های هیدروالکلی مریم گلی و کاسنی بر فاکتورهای بیوشیمیایی نظیر LDL و LDΗ مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. به این منظور از ۴۰ رت نر بالغ در محدوده ۲۵۰-۲۰۰ گرم در ۵ گروه هشت تایی استفاده شد که شامل گروه اول (کنترل غیر دیابتی)، گروه دوم (کنترل دیابتی)، که در طی ۶ روز به صورت یک روز در میان آلوکسان منوهیدرات را با دوز mg̷kg ۱۲۰ دریافت کردند، گروه سوم دیابتی تیمار شده با عصاره هیدروالکلی برگ مریم گلی، گروه چهارم دیابتی تیمار شده با عصاره هیدروالکلی کاسنی و گروه پنجم دیابتی تیمار شده با عصاره هیدروالکلی مخلوط دو گیاه که از هر کدام mg/kg۱۵۰ با حجم کلی mg/kg ۳۰۰ به روش داخل صفاقی و به مدت ۱۰ روز به صورت یک روز در میان دریافت کردند. سپس خون گیری از قلب موش ها انجام شد و آزمایشات و محاسبات مربوطه برای تعیین میزان قند خون، LDL و LDΗ صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج حاصل از مطالعات نشان داد که عصاره گیاهان دارویی مریم گلی و کاسنی تاثیر معنی داری (۰/۰۵>P) بر کاهش قندخون، LDL و افزایش LDΗ داشته است. از طرفی تاثیر عصاره مریم گلی بیشتر از عصاره کاسنی بود و ترکیب دو عصاره تاثیر بیشتری نسبت به عصاره ها به صورت منفرد داشت. نتیجه گیری: گیاه درمانی و طب سنتی روشی است که در آن، بعد از معاینات پزشکی و تشخیص لازم، از مواد گیاهی با توجه به مواد موثره و خواص آنها، جهت رفع علایم بیماری موثر واقع می شود. به نظر می رسد استفاده از ترکیب عصاره گیاهان دارویی مانند مریم گلی و کاسنی در افراد دیابتی می تواند بدون عوارض جانبی د ر کاهش قند خون و لیپید توصیه گردد.

Keywords:

گیاهان دارویی , عصاره هیدروالکلی , قند خون , موش آزمایشگاهی , کاسنی , مریم گلی.