معرفی گیاه دارویی نوروزک (‍Salvia leriifolia Benth. )، گیاه جدید در شرایط تغییر اقلیم

گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) از جمله گیاهان دارویی با ارزش و چند ساله خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که به دلیل بهره برداری بی رویه در معرض خطر انقراض است. بذور این گیاه در مناطق رویش از اهمیت دارویی، تغذیه‎ای و اقتصادی برخوردار است. لذا با توجه به کاربردهای متنوع این گونه ارزشمند و مقاومت آن به خشکی و حضور آن در مناطق خشک و نیمه خشک، تحقیق پیرامون روش های مناسب کشت و اهلی کردن گیاه در در مناطق مستعد رویش حائز اهمیت است. مروری بر نتایج یک دهه تحقیق پیرامون خصوصیات زراعی در این گیاه نشان دادند میانگین درجه حرارت لازم برای شروع رشد مجدد جوانه‎ها‎ی موجود در طوقه گیاه ( درجه حرارت پایه) حدود ۷ درجه سانتیگراد و نیاز حرارتی گیاه از زمان رشد مجدد تا مرحله رسیدگی کامل حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ درجه روز رشد و طول دوره رشد گیاه در منطقه مشهد حدود ۹۰ تا ۱۰۰ روز است. در شرایط زراعی نیاز به خاک با بافت نسبتا سبک (ترجیحا لومی شنی) دارد. گیاه به عناصر غذایی خاک کم توقع بوده اما واکنش خوبی به کودهای آلی به ویژه کمپوست، ورمی کمپوست و نیز کودهای زیستی حل کننده فسفات نظیر سودوموناس پوتیدا نشان می دهد. مناسب‎ترین تاریخ کاشت گیاه از اواسط اسفند تا اواخرفروردین ماه است. مرحله جوانه زنی و رشد رویشی و زایشی گیاه به شوری نسبتا حساس است. گیاهان چندساله نسبت به بخبندان بسیار مقاوم بوده و قادرند دماهای تا ۲۴- درجه سانتیگراد را بدون خسارت پشت سر بگذارند. نتایج حاصل از توسعه کشت گیاه دردو ایستگاه کاشمر و گلستان بیانگر پاسخ مطلوب درصد سبز شدن و استقرار این گونه در شرایط شوری کم خاک است. از طرفی مدیریت ذخیره رطوبت از طریق کشت بذور در بانکتهای هلالی موجب افزایش معنی دار درصد سبز شدن بذور در سال اول کشت بود.

Keywords:

نوروزک , تغییر اقلیم , فنولوژی , اهلی سازی