سید حسن علوی - دکتری حقوق جزا و جرم شناسی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان

مفهوم «پیشگیری» در سیاست جنایی شامل شیوه­ها و تدابیر مختلفی است که برای جلوگیری از بزهکاری بکار می­رود. در این نوع از پیشگیری نظام حاکم با استفاده از تدابیر واکنشی(کیفری) و کنشی(غیر کیفری) سعی در محدود کردن و مهار بزهکاری دارد. در پیشگیری کیفری، مجازات سهم حداکثری در جلوگیری از بزهکاری دارد. در مقابل آنچه امروزه از سوی دولت­ها در موضوع پیشگیری از بزه مورد توجه قرار می­گیرد استفاده حداقلی از ابزار کیفری و بکارگیری تدابیر پیشگیرانه غیر کیفری می­باشد که از آن با عنوان «پیشگیری وضعی» یاد می شود. در این نوع پیشگیری محور اصلی تغییر در «وضعیت فرد» یا «محیط» است که از این طریق امکان ارتکاب بزه را غیرممکن یا دشوار نماید. در سیاست جنایی اسلام کیفر نقش فرعی داشته و در استفاده از روش­های غیر کیفری تاکید شده است. در این مقاله سعی شده با روش توصیفی – تحلیلی در ضمن مطالعه مبانی سیاست جنایی اسلام به بررسی پیشگیری وضعی پرداخته شود.

: پیشگیری وضعی, پیشگیری غیر کیفری, سیاست جنایی, سیاست جنایی اسلام