علیرضا ظهیر نیا - دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
حمید رضا متین فر - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
حسینعلی بهرامی - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه تربیت مدرس

کربن آلی نقشی حیاتی در پایداری زیست محیطی, شاخص کیفیت و سلامت خاک دارد؛ بنابراین شناسایی توزیع مکانی ترسیب کربن از الزامات برنامه ریزی محیطی و مدیریت خاک است. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان ترسیب کربن در کاربریهای کشت و صنعت نیشکر، کشاورزی سنتی و بایر انجام شد. در هر کاربری، شصت نمونه خاک برداشت و کربن آلی، شوری، آهک، واکنش خاک و سدیم محلول خاک اندازه گیری شد. با استفاده از دادههای طیفی سنجنده OLI و TIRS ماهواره لندست ۸، مقادیر باندها و شاخصهای خاکی و پوشش گیاهی شامل NDVI، SAVI، TSAVI، OSAVI، MSAVI، SOCI، WDVI، PVI، RVI و BI در نقاط نمونه برداری به دست آمد و رابطه بین آنها و مقدار ماده آلی خاک محاسبه شد. نتایج نشان می دهد، بیشترین همبستگی را با مقدار ماده آلی خاک به خود اختصاص داده اند: در کاربری کشت و صنعت، شاخص SOCI با ۳۰/۵۰% و باند ۳ با ۸۲/۵۳%؛ در کشاورزی سنتی، شاخص PVI با همبستگی ۳۵/۶۰% و باند ۷ با ۶۳/۶۰%؛ در اراضی بایر، شاخص RVI با همبستگی ۲۷/۳۴% و باند ۲ با ۶۷/۳۶%. نتایج تحلیل آماری به روش برازش حداقل مربعات جزئی نشان داد میانگین نتایج واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب ۴۸/۴۳ و ۰۸/۳۹% است. نتایج برآورد ماده آلی خاک به روش کریجینگ و مدل درخت M۵ نشان میدهد که همبستگی مقادیر ماده آلی اندازهگیری و پیش بینی شده به ترتیب ۲۰/۶۶ و ۰۰/۸۲% بود. طبق این نتایج، بین مقادیر ماده آلی خاک و شاخصها و باندهای ماهواره لندست ۸ همبستگی معنی داری وجود دارد و می توان مقادیر ماده آلی خاک منطقه مورد مطالعه و سایر مناطق دارای شرایط مشابه را با احتمال مورد قبولی تخمین زد.

ماده آلی خاک, جنوب غرب خوزستان, روش آماری PLSR, روش کریجینگ, مدل درختی M۵