سید علی میرحسینی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران
سید عدنان اشکوری - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران
علی اسودی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران
هومن ناظمیان - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران
عبدالله حسینی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران

رمزگان یا صورت تاویل شده رمز بر اساس سیاق سخن و چیدمان طولی و عرضی اجزای آن، یکی از مهم ترین و در عین حال پیچیده­ترین طرق رسیدن به لایه­های نهان هر سروده یا نوشتار ادبی و کشف وجوه نامحسوس آن به شمار می­­آید که شاعر یا نویسنده در آن از رمز به گستره­ مشهودی بهره­برداری کرده باشد. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی پس از ارائه تعریفی جامع از مفهوم رمز، با تکیه بر نظریه دنیل چندلر مبنی بر آفریده شدن رمزگان تازه از بطن رمز ادبی مستعمل و امکان طبقه­بندی آن در زیر مجموعه­های گوناگون مانند اجتماعی، سیاسی و یا حتی تفسیری و زبانی به بازخوانی شعر محمد عفیفی مطر می­پردازد. این بازخوانی به بررسی سیاقی سروده وی یعنی تبیین تاثیرپذیری هر رمز از واژگان و تعابیر هر عبارت و میزان این اثربخشی در آفرینش معانی تازه و بدیع اهتمام دارد. این پژوهش قصد دارد تا نوآوری محمد عفیفی مطر در سرودن اشعار عمیق و لایه­­بندی شده با به کارگیری رموز مستعمل ادبی و خلق رمزگان تازه به واسطه آن ها را شرح داده و حاصل را به یاری نظریه دنیل چندلر طبقه­بندی نماید. شاعر همواره در تلاش بوده است تا از رمز تنها بهره­برداری ادبی نکرده بلکه با استفاده از آن سعی داشته تا گاهی در لباس یک مصلح اجتماعی و گاه در کسوت یک ناقد سیاسی به اصلاح جامعه و نقد وضع سیاسی مواجه با خود بپردازد؛ وی در این امر تنها به شرح نقطه ضعف موجود اکتفا نکرده و به طرح راه­ حلی مطلوب از نظر خود نیز پرداخته است.

شعر معاصر, رمزگشایی, رمزگان, محمد عفیفی مطر, دنیل چندلر