کاوس روحی برندق - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
محسن فریادرس - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علی نامداری خلیل آباد - کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

«مفردات­پژوهی» قرآنی به­عنوان یکی از مسائل بسیار مهم، همواره مورد اهتمام قرآن پژوهان بوده است. از آنجا که «روشی» مناسب در تبیین این مساله وجود ندارد، غالبا معادل پژوهی با چالش هایی از جمله عدم دقت در معنایابی، ناقص بودن مفهوم و... روبه رو بوده است؛ از این­ رو، ارائه روش منسجم، کامل و منطقی برای این امر ضروری است. مقاله حاضر با هدف ارائه این نوع از الگو، ابتدا روشی جامع و کامل را اظهار داشته، سپس با روش تحلیلی– توصیفی و بهره­گیری از همین روش به واکاوی معنای واژگان برگرفته از ماده «شری» به عنوان یکی از کلمات معرکه الآراء پرداخته، آن­گاه برگردان­های فارسی معاصر قرآن (آیتی، الهی قمشه ای، رضایی، شعرانی، صفارزاده، صفوی، فولادوند، فیض­الاسلام، مشکینی، مصباح زاده، معزی و مکارم­) را از جهت پایبندی دقیق آن­ها در آیات مشتمل بر این کاربرد، کاوش کرده است. برآیند پژوهش حاضر این شد که معنای اصلی این کلمه «مبادله» است که با توجه به سیاق آیه در معنای «دادن» یا «گرفتن» به کار رفته است؛ امری که در برگردان مترجمان نامبرده عمدتا نارسا است. با این همه، «آیتی، الهی­قمشه­ای، شعرانی و فیض­الاسلام» در پاره­ای از آیات با عباراتی مشابه به این معنا اشاره­ داشته­اند.

واژه پژوهی, معنایابی, معادل یابی, ریشه «شری», ترجمه قرآن