مهران ملکی روشتی - کارشناس ارشد، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران.
زهرا قلیچی - کارشناس ارشد، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران.
سمیه برزنونی - کارشناس ارشد، گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران.
مریم فیض عارفی - کارشناس ارشد، گروه آمار، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران.
جواد حسینی - کارشناس ارشد، گروه آمار، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران.
محسن پورصادقیان - استادیار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران.

مقدمه و هدف: امروزه، همه گیری بیماری کرونا (Covid-۱۹) به یکی از مشکلات ویژه و حائز اهمیت در جوامع انسانی تبدیل گشته است. متاسفانه این بیماری منجر به خسارت و آسیب های گسترده ای شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی و مقایسه بازخوردهای حاصل از سطح رفتارهای پیشگیرانه ایرانیان از ابتلا به کووید-۱۹ در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ انجام گرفت.روش کار: در پژوهش توصیفی- مقطعی حاضر، در مجموع ۷۴۴ نفر از شرکت کنندگان در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه الکترونیکی بود که از طریق اینترنت در دسترس کاربران قرار گرفت. برای توصیف داده های کمی یافته ها به صورت، انحراف معیار ± میانگین (Mean ± SD) بیان شد و برای توصیف داده های کیفی از فراوانی استفاده شد. ثبت و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Excel نسخه ۲۰۱۶ انجام گرفت.یافته ها: در این مطالعه افراد اظهار داشتند که در سال ۱۴۰۰ شخصا بهداشت فردی و عمومی را به میزان متوسط (۱۸%) و کم تر (۲۱%) رعایت کرده اند. اما در مطالعه سال ۱۳۹۹ میزان افرادی که بهداشت فردی و عمومی را متوسط و کم تر رعایت کرده اند به ترتیب حدود ۸% و ۱۳% بوده است. همچنین میزان مراجعات به بانک نیز در سال ۱۴۰۰ به نسبت سال ۱۳۹۹ رشد چشمگیری داشته است. به طور کلی رعایت سایر رفتارهای پیشگیرانه مثل رعایت فاصله اجتماعی، شستشوی مرتب دست ها و عدم برگزاری میهمانی و مراسمات نسبت به سال ۱۳۹۹ کمتر شده ست. نتیجه گیری: نتایج حاصل از یافته های پژوهش می تواند اطلاعات مفیدی برای تدوین سیاست ها و خط مشی های نظام سلامت ایران برای نشان دادن وضعیت رفتار پیشگیرانه عموم مردم ارائه کند. بطور کلی مطالعه بیانگر این موضوع است که افراد جامعه در سال ۱۴۰۰ دستورالعمل های بهداشتی را به میزان پایین تری به نسبت سال ۱۳۹۹ رعایت کرده اند.

کووید-۱۹, نظام سلامت, رفتار پیشگیرانه, آگاهی عمومی, همه گیری