استقلال رویکرد خواجه نصیرالدین طوسی از نظر مشائیان درباب حصول ادراکات

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 131

This Paper With 23 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_APMN-25-66_003

تاریخ نمایه سازی: 1 مرداد 1401

Abstract:

خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷­-۶۷۲ق)­ ­از فیلسوفان مشائی ای است که با اندیشه ­های فلسفی شهاب ­الدین یحیی سهروردی (۵۴۹-۵۸۷ق)، فیلسوف بزرگ اشراقی پیش از خود و ازجمله ایده علم شهودی و اشراقی او آشنایی داشت؛ اما به رغم این آشنایی و اعتقاد برخی به اشراقی بودن وی، تاثیر چندانی از مکتب اشراق در مباحث مربوط به علم و ادراک در آثارش دیده نمی­ شود. خواجه نصیرالدین علم حضوری را نپذیرفته و بر علم حصولی فاعل شناسا به غیر خود تاکید کرده است. از سوی دیگر، وی برخلاف ابن ­سینا (­۳۷۰-۴۲۸­ق­) و دیگر فیلسوفان مشائی در تبیین ابصار، نظریه خروج شعاع را مختار دانسته و همچنین ادراکات عقلی را ازطریق فرایند انطباع (نه تجرید) تلقی کرده است. در این مقاله می کوشیم با بررسی آثار متعدد منطقی و فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی نشان دهیم وی در مباحث علم و ادراک، نه تابع دیدگاه فیلسوفان مشاء بوده و نه از سنت اشراقیون پیروی کرده؛ بلکه رویکردی نوین را درپیش گرفته است؛ از این روی، دیدگاه او را از دو جنبه می توان بررسی کرد: نخست، بعد سلبی نظر طوسی که در این بخش نشان داده می­ شود او علم حضوری را نفی می­ کند؛ دوم، بعد ایجابی که بیانگر نظریه انطباع ادراکات عقلی ازمنظر وی است.

Authors

مریم طهماسبی

دانشجوی دکتری، رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

سید عباس ذهبی

استادیار گروه فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

احمد بهشتی

استاد تمام گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آشتیانی، مهدی (۱۳۷۷). اساس التوحید (جلال الدین آشتیانی، مصحح). تهران: ...
  • ابن­سینا، حسین بن عبدالله (­۱۳۶۳). المبدا و المعاد (عبدالله نورانی، ...
  • ابن­سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۱). المباحثات (محسن بیدارفر، مقدمه نویس ...
  • ابن­سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۵). الاشارات و التنبیهات (چاپ ۱). ...
  • ابن­سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق-الف). التعلیقات (عبدالرحمان بدوی، محقق). بیروت: ...
  • ابن­سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق-ب). الشفاء (الطبیعیات) (سعید زاید و...، ...
  • ابن­سینا، حسین بن عبدالله (۲۰۰۷). احوال النفس: رساله فی النفس ...
  • بهشتی، احمد ­(۱۳۸۶). تجرید: شرح نمط هفتم از کتاب الاشارات ...
  • حسین زاده، محمد (۱۳۹۶). جستاری فراگیر در ژرفای معرفت شناسی ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۳۷۱­). الجوهر النضید (چاپ ۵). قم: ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۳۷۲). کشف المراد فی شرح تجرید ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی (۱۳۷۵الف) مجموعه مصنفات (جلد ۱: التلویحات) ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی (۱۳۷۵ب). مجموعه مصنفات (جلد ۲: حکمه ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی (۱۳۷۵ج). المشارع و المطارحات (چاپ ۲). ...
  • الشهرزوری، شمس­الدین ­(۱۳۷۲­). شرح­ حکمه الاشراق (حسین­ ضیایی تربتی، مقدمه ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (۱۹۸۱). الحکمه المتعالیه فی الاسفار ...
  • طباطبایی،­ سید محمد­حسین (۱۳۸۶). نهایه ­الحکمه (غلام رضا فیاضی، مصحح) ...
  • طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد (۱۳۴۵). شرح مسئله العلم (عبدالله ...
  • طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد (۱۳۶۷­). اساس الاقتباس (چاپ ۳). ...
  • طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد (۱۳۷۵). شرح الاشارات و التنبیهات ...
  • طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد (۱۴۰۵ق-الف). تلخیص المحصل (چاپ ۲). ...
  • طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد (۱۴۰۵ق-ب). مصارع المصارع (چاپ ۱). ...
  • طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد (۱۴۰۷ق). تجرید الاعتقاد (محمدجواد حسینی ...
  • طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد (۱۴۲۵­ق). بقاء النفس بعد فناء ...
  • فارابی، ابونصر (۱۴۰۵ق). الجمع بین رای الحکیمین (البیر نصری نادر، ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (­۱۴۱۱ق). المحصل (حسین اتای، محقق) ...
  • فرحات، هانی نعمان (­۱۳۸۹). اندیشه های فلسفی و کلامی خواجه ...
  • قطب الدین الشیرازی، محمود بن مسعود (­۱۳۸۳). شرح حکمه الاشراق ...
  • قوشچی، علاءالدین علی بن محمد (بی­تا). شرح تجرید العقاید. بی ...
  • لاهیجی، عبدالرزاق بن علی (بی­تا). شوارق الالهام فی شرح تجرید ...
  • مدرس رضوی، محمدتقی (۱۳۵۴). احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی ...
  • مدرسی (زنجانی)، محمد (۱۳۶۳). سرگذشت و عقاید فلسفی خواجه نصیرالدین ...
  • ملکشاهی، حسن (۱۳۸۸). ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات (جلد ...
  • نمایش کامل مراجع