سحر پرمهر
زهرا دشت بزرگی

مقدمه: سالمندان دیابتی دارای مشکلات زیادی در زمینه سلامت و بهزیستی هستند و به نظر می رسد که روش های ذهن آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت نقش موثری در بهبود آنها داشته باشد و مقایسه آنها می تواند به شناخت روش موثرتر کمک کند. بنابراین، هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت بر بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی بود. روش کار: مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش سالمندان دیابتی عضو انجمن دیابت شهر اهواز در سال ۱۴۰۰ بودند. نمونه پژوهش ۶۰ نفر برآورد که با توجه به ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه ۲۰ نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش اول ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه آزمایش دوم ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت آموزش سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت قرار گرفت و در این مدت گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها با فرم اطلاعات جمعیت شناختی، مقیاس بهزیستی ذهنی و سیاهه سرسختی سلامت جمع آوری و با روش های خی دو، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS-۱۷ تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل از نظر جنسیت، تحصیلات، سن و مدت ابتلاء به دیابت تفاوت معنی داری نداشتند (۰۵/۰P>). همچنین، هر دو روش مداخله یعنی ذهن آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت در مقایسه با گروه کنترل باعث افزایش معنی دار بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی شدند (۰۰۱/۰˂P)، اما بین دو روش مداخله در هیچ یک از متغیرهای مذکور تفاوت معنی داری وجود نداشت (۰۵/۰P>). نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده اثربخشی هر دو روش مداخله و عدم تفاوت معنی دار بین آنها در بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی بود. بنابراین، درمانگران و متخصصان سلامت می توانند از هر دو روش جهت بهبود ویژگی های مرتبط با سلامت به ویژه افزایش بهزیستی ذهنی و سرسختی سلامت در سالمندان دیابتی استفاده کنند.

Mindfulness based on Acceptance and Commitment, Lifestyle, Mental Well-Being, Health Hardiness, Diabetic Elderly., ذهن آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد, سبک زندگی, بهزیستی ذهنی, سرسختی سلامت, سالمندان دیابتی.