رامونا محمدی - گروه تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ابوالفضل داودی رکن آبادی - عضو هیات علمی گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، واحد یزد، دانشگاه ازاد اسلامی، یزد، ایران
محمد رضا شریف زاده - عضو هیات علمی گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حسین اردلانی - عضو هیات علمی گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

سبک­های پوشش روزمره و آئینی در زمره بارزترین نمودهای هویتی گروه­های اجتماعی است و مولفه­هایی چون باورهای دینی، مناسک آئینی­، آداب و رسوم، اقلیم، آب­و­هوا و غیره هر یک به نوعی بر شکل­گیری و یا تغییرات تدریجی آن تاثیرگذارند. پوشش نقش مهمی در برساخت هویت­ و هستی اجتماعی گروه­ها دارد و این برساخت هویت به­میانجی پوشش را می­توان به­شکلی انضمامی و تجربی در میان اقوام و مذاهب ساکن در ایران ردیابی کرد. این پژوهش تلاش دارد به مطالعه تجربی پوشش زنان در میان دو اقلیت مذهبی زرتشتی و مندائی، در جشن­ها و مراسم ­آئینی و کلا در زندگی روزمره آنان بپردازد تا بدین­وسیله سویه­های اشتراک و افتراق این دو فرهنگ به­لحاظ سبک­های پوشش و نیز زمینه­ها و شرایط برسازنده این وضعیت واکاوی شود. نتایج نشان می­دهد که زرتشتیان و مندائیان، به­عنوان دو جامعه­ قومی-مذهبی، با داشتن پوششی متحدالشکل، که هر یک دارای خصوصیات ویژه­ای می­باشند و نیز با وجود تمامی تمایزاتی که بین زرتشتیان و مندائیان از لحاظ اعتقادات مذهبی و دینی دیده می­شود، نه­فقط گرایش بالائی به حفظ هویت قومی از طریق پوشاک دارند، بلکه با وجود تفاوت­های دینی، شباهت­های بسیاری در زمینه رنگ، اجزا و برخی اعتقادات فرهنگی و دینی در لباس زنان این دو قوم مشاهده می­شود. همچنین نتایج حاکی از آن است که این گرایش به پوشش سنتی، قومی و مذهبی در میان اقلیت­های ایرانی غالبا محدود به مراسم­ و اجتماعات خصوصی آنهاست و آنان در زندگی روزمره پوششی همانند سایر ایرانیان را ترجیح می­دهند. 

پوشش, قوم, مذهب, زنان مندائی, زنان زرتشتی