روح اله رضاپور - گروه مترجمی زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، ایران
صدف محسنی - گروه مترجمی زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، ایران

باید اذعان داشت که ترجمه و مفهوم دقیق آن هنوز در میان متخصصان این علم، مفهومی پیچیده و بحث برانگیز است. اگر باز آفرینی از منظر زبانشناسی تفسیر شود، ترجمه در ماهیت خود، نوعی تولید زبانی است که در یک فرایند انتقالی، از زبان مبداء به زبان مقصد برگردانده میشود. از منظر نئوتنی زبانی، تولید زبانی منحصرا در زبان تعریف شده امکانپذیر است و دستیابی به آن، مستلزم شهود زبانی است تا بتوان به بایدها و نبایدها و نقاط دستنیافته آن زبان رسید. یکی از این شهود، شهود بیانی است که با بهره بردن از آن مترجم میتواند ساختار مناسبی را جایگزین عبارت مبداء در زبان مقصد کند. این بایدها و نبایدها ورای آگاهی از ساختار زبانی، نحوی و معنایی است که کاربر برای آموختن زبان به آنها نیاز دارد. بایدها و نبایدهای زبانی همان فضاهایی از زبان است که کاربر با آنها آشنا است و با آگاهی از آن رضایتمندی زبانی حاصل میشود. مترجم با آگاهی از این بایدها و نبایدها در زبان مبداء و مقصد، امکان ترجمه و انتقال پیام را به نحوی قابل قبول و مناسب در اختیار دارد. در این مقاله با بررسی تحلیلی این نوع انتقال، از منظر نئوتنی زبانی و با تکیه بر رمان «کشتیهای هوایی» اثر املی نوتومب نحوه استفاده از شهود بیانی را بررسی میکنیم. در این مقاله خواهیم دید که مترجم به واسطه شهود بیانی به راحتی میتواند ترجمه خود را از ساختار محوری در زبان مبداء برهاند و ساختار مناسبی را در زبان مقصد جایگزین آن کند.

ترجمه, زبان تعریف شده, شهود بیانی, رضایتمندی زبانی, نئوتنی زبانی, زبان مبداء, زبان مقصد