مهرشاد طولابی نژاد - پسادکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
علی حاجی نژاد - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گیلان، رشت. ایران
میثم طولابی نژاد - دکترای آب و هواشناسی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

مدیریت مخاطرات شامل کلیه اقداماتی است که از طریق آن ها بتوان از بروز حوادث ناگوار، پیشگیری نمود یا در صورت بروز آن حادثه، بتوان اثرات آن را کاهش داده و آمادگی لازم را برای امدادرسانی سریع و بهبود اوضاع فراهم نمود. از اقدامات مهم مدیریت مخاطرات، توجه به افزایش آمادگی فردی در مواجهه با مخاطرات است. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر آمادگی فردی در برابر وقوع سیل پرداخته است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابزار گردآوری داده­ها پرسش­نامه و مصاحبه بوده است. جامعه آماری پژوهش ۳۸۶۱ خانوار ساکن در روستاهای کوهستانی در معرض طغیان سیل شهرستان پلدختر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه­گیری تصادفی ساده ۳۶۰ خانوار از ۳۰ روستای سیل­گیر به عنوان نمونه انتخاب شد. تجزیه وتحلیل داده­ها با استفاده از آمار توصیفی و مدل رگرسیون لجستیک باینری و تحلیل کیفی صورت گرفت. یافته­های پژوهش در زمینه عوامل موثر بر آمادگی فردی در برابر وقوع سیل حاکی است که از بین چهار عامل مدنظر در این پژوهش به ترتیب عوامل: جامعه شناختی فردی، وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانواده، تاثیر جامعه و سازگاری با خطر بیشترین نقش را در آمادگی فردی برابر سیل داشته­اند. بررسی الزامات و اقدامات آمادگی در مواجهه با سیل نیز نشان داد که به ترتیب: توسعه اقتصاد محلی، توسعه زیرساخت­های محلی، اعطای اعتبار خرد برای افزایش آمادگی، کمک­های دولتی و افزایش استراتژی­های تنوع معیشت خانوارها برجسته­ترین الزامات و اقدامات مهم برای افزایش آمادگی در مواجهه با رخداد سیل می­باشند.

مخاطره سیل, آمادگی فردی, کاهش خطر بلایا, روستاهای کوهستانی, شهرستان پلدختر