تبیین مفهوم ادراک خطر و کاربست آن در شهرسازی

دیدگاه ها و نظریات مختلفی در جهت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر مخاطرات شکل گرفته اند. موضوع بررسی و سنجش ادراک خطر شهروندان یکی از جدیدترین ایده هایی که در چند سال اخیر در شهرسازی مطرح شده است. ادراک خطر تنها به واسطه متغیرهای فنی- تکنیکی و اعداد آماری بدست نمی آید بلکه زمینه فرهنگی، اجتماعی و روان شناختی ما نیز بر آن تاثیر گذار می باشد. لذا لازم است شاخصه های موثر بر ادراک خطر را که بر الگوهای رفتاری و نحوه عملکرد افراد در مقابل خطرات ناشی از حوادث طبیعی و حتی فعالیت های پر مخاطره انسان ها (حوادث ناشی از فناوری)، تاثیر می گذارند مورد توجه و بررسی قرار گیرند. در واقع سنجش میزان و تاثیر ادراک خطر شهروندان نه تنها در کشور ما بلکه در پیکره دانش جهانی جدید و نو و هنوز به طور جد وارد مراحل تولید شاخص های تبیینی خود نشده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تلاش در راستای ارتقاء دانش نظری در حوزه ادراک خطر افراد جهت دستیابی به یک چارچوب نظری برای شناسایی و تبیین مولفه ها و شاخصه های سازنده ادراک خطر افراد و اجتماعات شهری در پی پاسخگویی به این سوال است که ماهیت و محتوی ادراک پدیده ها و خطرات، عوامل و مولفه های تببین کننده ادراک خطر شهروندان و شاخصه های سنجش آن کدامند؟ نتایج نشان می دهند عوامل موثر بر ادراک خطر شهروندان به سه دسته تقسیم می شوند ا- عواملی که از ویژگی های خود خطرات بوده از جمله: قابلیت کنترل، نادر بودن، طبیعی یا ساخته دست بشر بودن و .... ۲- عواملی که مربوط به خود انسانهاست نظیر: آگاهی، احساسات و آمادگی که این عوامل خود متاثر از ویژگیهای خطر می باشند ۳- عوامل زمینه ای چون عوامل محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سابقه تاریخی و ...

Keywords:

خطر , ادراک خطر , شهرسازی , کوه آتشفشانی پیناتوبو , مدیریت بحران