مریم السادات یحیی زاده واقفی - مدیریت آموزش عالی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
محمد جواد صالحی - موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی
احمد سعیدی - موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی
سیف اله فضل الهی - برنامه ریزی درسی و استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی سازمان یادگیرنده در مدارس ابتدایی شهر تهران انجام پذیرفت. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی– بنیادی؛ از نظر روش جمعآوری دادهها توصیفی – همبستگی و از نظر نوع داده، آمیخته (کیفی-کمی) از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، شامل خبرگان دانشگاهی و صاحبنظران آموزش و پرورش بود. در بخش کمی، جامعه آماری شامل کلیه معلمان مقاطع ابتدایی شهر تهران به تعداد ۹۰۵ بودند نمونه ها در بخش کیفی، با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت برآورد حجم نمونه مورد نیاز در بخش کمی پژوهش از روش محاسبه حجم نمونه در مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد و تعداد ۳۱۰ نفر به عنوان نمونه به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله ای انتخاب شدند. در بخش کیفی از مصاحبههای نیمهساختار یافته استفاده شد و در بخش کمی، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی و پایایی ابزارها مورد سنجش قرار گرفته و تایید گردید. روش تحلیل دادهها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه پردازی داده بنیاد بود. در بخش کمی از روشهای آمار توصیفی و استنباطی(آزمونهایی نظیر همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل عاملی اکتشافی) استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که مولفههای تشکیل دهنده سازمان یادگیرنده، شامل مولفههای تسلط فردی، الگوهای ذهنی، تفکر سیستمی، آرمان مشترک، یادگیری تیمی و فناوری اطلاعات بود. همچنین، مولفههای اثرگذار بر سازمان یادگیرنده د رمدارس ابتدایی شامل، مولفههای فرهنگ سازمانی، رهبری و نیروی انسانی بودند. علاوه بر این، در پژوهش حاضر الگوی سازمان یادگیرنده ارائه شد که علاوه بر مولفههای عنوان شده، عوامل تسهیلگر، سازوکار و موانع را نیز مورد بررس قرار داد و از برازش مطلوبی برخوردار بود.

سازمان یادگیرنده, رهبری, فرهنگ سازمانی, نیروی انسانی