سروه حیدری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
بهمن فکوری - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مهدی مظاهری - دانشیار، گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
جمال محمدولی سامانی - استاد، گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

مدل­­های هیدرولیکی ابزار بسیار مفیدی برای درک بهتر رفتار هیدرودینامیک جریان هستند. اما اثرات مقیاس در فرایند مدل سازی هیدرولیکی منجر به انحراف نتایج از پروتوتایپ می­شود. در این مقاله به بررسی اثر مقیاس بر نتایج شبیه­سازی مدل هیدرولیکی جریان پرداخته می­شود. هدف از پژوهش بررسی تاثیر اعوجاج هندسی بر مشخصات جریان و میزان انحراف نتایج مدل­های کج از پروتوتایپ است که با استفاده از مدل عددی دوبعدی MIKE۲۱ انجام می­شود. ابتدا شرایط هیدرودینامیک جریان در چهار حالت کانال مستقیم، کانال همگرا، واگرا و انحنادار با چهار درجه اعوجاج یک (غیرکج)، دو، پنج و ۱۰ شبیه­سازی شد. سپس با فرض تشابه عدد فرود نتایج حاصل از مدل­ها با پروتوتایپ مقایسه و میزان خطا در کانال­ها بررسی شد. نتایج نشان داد که اختلاف عمق و توزیع سرعت جریان در مدل­های کج با پروتوتایپ ناچیز است، اما اختلاف پروفیل سرعت عرضی مدل کج با پروتوتایپ با افزایش درجه اعوجاج افزایش می­یابد. به طوری که خطای نسبی در نتایج پروفیل سرعت عرضی در کانال مستقیم، همگرا، واگرا و انحنادار با درجه اعوجاج ۱۰ (G۱۰) به ترتیب برابر دو، ۲۹، ۳۳ و ۳۹ درصد به دست آمد.

پروتوتایپ, درجه اعوجاج, مدل کج, مدل Mike۲۱