شناسایی سامانه های گردشی ورد سپهر در ارتباط با بارش های مخاطره آمیز حوضه آبریز کرخه

   بارش یکی از متغیرهای محیطی بسیار مهمی است که تغییرات مکانی و زمانی زیادی از خود نشان می دهد و این پدیده تحت تاثیر سیستم های گردش جوی سطح بالا قرار دارد. از این رو شناسایی الگوهای جوی غالب در ارتباط با بارش های سنگین جهت مدیریت و کاهش ریسک سیلاب امری ضروری می باشد. در این پژوهش جهت شناسایی الگوهای بارش سنگین در حوضه آبریز کرخه طی دوره آماری ۴۵ ساله( ۱۹۶۷ تا ۲۰۱۲ )، با اعمال صدک ۹۵ درصد بر روی داده های روزانه ۳۳ ایستگاه سینوپتیکی و بارانسنجی از طریق رویکرد محیطی به گردشی تعداد ۳۱۰ روز بارش سنگین شناسایی گردید. سپس جهت تبیین رفتار الگوهای به وجود آورنده این بارش ها با اعمال تحلیل مولفه های اصلی از نوع آرایه tو از طریق چرخش به روش پروماکس بر روی داده های ارتفاع ژئوپتانسیل جو بالا مستخرج از مرکز ملی پیش بینی های محیطی/ مرکز ملی پژوهش های جوی(ncep/ncar) تعداد۴ تیپ آب و هوایی شناسایی شد. نتایجی که از این پژوهش حاصل گردید نشان داد که بیشتر بارش های سنگین حوضه آبریز کرخه متاثر از قرارگیری الگوهای ناوه ای عمیق به همراه سردچال های بریده بر روی منطقه و همچنین متاثر از بندال هایی از نوع دوقطبی، امگا و رکس می باشد و منطقه مورد مطالعه در قسمت شرقی ناوه هایی که توسط این الگوها شکل گرفته اند قرار دارد.

Keywords:

کرخه , بارش سنگین , الگوهای گردشی , تحلیل مولفه های اصلی با آرایه T , چرخش پرماکس