عبداله میرزایی - استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
شادی زرنقی - کارشناسی ارشد طراحی فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.

قالی ایران بخش مهمی از اصالت و هویت خود را مدیون طرح و نقش خویش است. طرح ها و نقوش قالی ایران در بستر زمان و متناسب با فرهنگ جوامع تولیدکننده ابداع و برای نسل های بعدی به یادگار مانده اند. طرح قالی چهارفصل یکی از طرح های اصیل قالی ایران است که در دوره قاجار به جامعه قالی ایران و جهان معرفی شد. مساله اصلی پژوهش حاضر فقدان منابع مکتوب در مورد پیشینه طرح چهارفصل است. از این رو هدف از پژوهش مطالعه سیر تاریخی و پیوندهای فرهنگی طرح چهارفصل در قالی ایران است. مطالعات نشان داد طرح چهارفصل در دوره قاجار و توسط میرمصور تبریزی و مبتنی بر اصالت های هنر و فرهنگ ایران ابداع شد. پیوندهای نزدیک طرح چهارفصل با طرح های باغی، ریشه این طرح را به بستر فرهنگی پیش از اسلام می رساند. پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و میدانی و به روش کیفی و به صورت توصیفی تحلیلی به انجام رسیده است.

میرمصور تبریزی، قالی چهارفصل، قالی باغی.