شناسایی مولکولی و گزارش میزبان جدید ویروس موزائیک خیار از کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) در استان خراسان رضوی

کنگرفرنگی (Cynara scolymus L.) یک محصول چندمنظوره (خوراکی، علوفه ای و دارویی) با ارزش اقتصادی بالا در جهان بوده که از گل آذین نابالغ آن به عنوان سبزی و سالاد و از برگ های آن برای اهداف دارویی استفاده می شود. روش مرسوم و متداول تکثیر کنگر فرنگی از طریق غیرجنسی است، به همین علت عوامل بیماری زا به آسانی از گیاه مادری به دختری منتقل می شوند. تاکنون ۲۵ گونه ویروسی از جمله ویروس موزائیک خیار (,CMV Cucumber mosaic virus) از کنگرفرنگی گزارش شده است، که به صورت تنها یا هم زمان با سایر گونه های ویروسی موجب آلودگی میزبان می شوند. در این بررسی، CMV از نمونه های کنگرفرنگی با علائم زردی، کلروز، بندکفشی و بدشکلی برگ ها از ایستگاه تحقیقاتی طرق (مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی)، با کمک آزمون مولکولی RT-PCR جداسازی و در ادامه یک جدایه جهت تعیین توالی انتخاب شد. توالی کامل پروتئین پوششی (CP) این جدایه شامل ۶۵۷ نوکلئوتید با رس شمار OM۹۵۹۵۳۹ در بانک ژن ثبت گردید. نتایج داده ترادف نوکلئوتیدی به دست آمده در BLASTn وجود CMV را تایید نمود و نشان داد که جدایه توالی یابی شده در این تحقیق، دارای بیشترین درصد تشابه در سطح نوکلئوتیدی (۷/۹۸ درصد) با جدایه هایی از ترکیه (LC۰۶۶۵۰۳) و ایران (KT۲۷۹۵۷۰ و JX۱۱۲۰۲۱) می باشد. این تحقیق اولین گزارش از شناسایی CMV در میزبان کنگرفرنگی در ایران می باشد. لذا جهت حفاظت این محصول در برابر ویروس ، استفاده از مواد تکثیری عاری از ویروس و کنترل علف های هرز میزبان، در مزرعه ضروری است.

Keywords:

کنگرفرنگی , ویروس موزائیک خیار , واکنش زنجیره ای پلیمراز رونویسی معکوس , گیاه دارویی