بررسی کارآیی روش TOPSIS در اولویت بندی اراضی برای کشت زعفران
عنوان مقاله: بررسی کارآیی روش TOPSIS در اولویت بندی اراضی برای کشت زعفران
شناسه ملی مقاله: JR_JSW-36-2_006
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_JSW-36-2_006
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
مهناز اسکندری - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
علی زین الدینی - موسسه تحقیقات خاک و آب کشور
میرناصر نویدی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
آناهید سلمان پور - بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
خلاصه مقاله:
مهناز اسکندری - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
علی زین الدینی - موسسه تحقیقات خاک و آب کشور
میرناصر نویدی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
آناهید سلمان پور - بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
کشت زعفران به دلیل ارزش اقتصادی و سازگاری آن با شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک ایران، در سالهای اخیر توسعه بسیاری داشته است. هدف از این پژوهش، بررسی کارآیی روش تاپسیس در اولویتبندی اراضی برای اختصاص به کشت زعفران و مقایسه آن با روش پارامتریک ریشه دوم بود. بدینمنظور، ۱۳۵ مزرعه زعفران در استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، مرکزی و کرمان، انتخاب و یک خاکرخ در هر مزرعه، حفر، مطالعه و نمونه گیری شد. آزمایش های فیزیکوشیمیایی لازم روی نمونهها انجام گردید. متوسط مقدار عملکرد زعفران در سه سال گذشته برای هر نقطه مطالعاتی نیز بدست آمد. به کمک تحلیلهای آماری، معیارهای موثر خاکی بر عملکرد زعفران بدست آمد. ماتریس تصمیم نرمالشده وزندار به روش رتبهبندی ساخته شد. با تعیین ایده آلهای مثبت و منفی، اولویت گزینهها به روش تاپسیس برای کشت زعفران تعیین شد و با عملکرد واقعی زعفران مقایسه گردید. نتایج نشان داد که مقدار سه متغیر کربنات کلسیم معادل (CCE)، شوری و سدیمی بودن خاکها در اراضی تحت کشت زعفران در کشور، از آستانه مجاز برای کشت این گیاه بیشتر است. بنابراین سه متغیر ذکرشده از مهمترین ویژگیهای موثر خاک بر عملکرد زعفران هستند. ترتیب وزن های اختصاصیافته به متغیرها به ترتیب شامل شوری، درصد سدیم قابلتبادل، CCE، سنگریزه، گچ، کربن آلی و واکنش خاک بود. مقدار ضریب تبیین حاصل از مقایسه ترتیب اولویتهای ۱۳۵ گزینه با عملکرد مشاهده شده زعفران به روش تاپسیس، ۹۱/۰ بدست آمد. این مقدار برای شاخص خاک با عملکرد به روش پارامتریک، ۹۰/۰ بود. بنابراین، روش تاپسیس ابزاری توانمند در تعیین اولویت گزینهها بود و در تعیین تناسب اراضی برای توسعه کشت، قابل کاربرد است.
کلمات کلیدی: تصمیم گیری چندمعیاره, تناسب اراضی, توسعه کشت, عملکرد
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1490105/