وضعیت فلسفه اخلاق در حوزه علمیه در سده اخیر

Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 131

This Paper With 38 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPT-27-106_003

تاریخ نمایه سازی: 4 مرداد 1401

Abstract:

تفکر عقلانی درباره اخلاق از همان ابتدای نزاع های کلامی میان متکلمان دیده می شود. شاید بتوان گفت نخستین بحث جدی در این زمینه، نزاع مشهور میان اشاعره و معتزله درباره حسن و قبح افعال است. اشاعره حسن و قبح را وابسته و مستند به خدا می دانستند و معتزله و امامیه مستقل از خدا. در آثار عالمان اخلاق اسلامی نیز تفکر عقلانی درباره اخلاق مشاهده می شود و معمولا در آغاز برخی از کتاب های اخلاقی، تقریری از اخلاق فضیلت ارسطو ارائه شده است. در قرن اخیر، تفکر عقلانی درباره اخلاق در غرب، رشد و شکوفایی چشمگیری داشته است؛ به گونه ای که عنوان مستقلی به آن اختصاص داده شده و به نام فلسفه اخلاق مشهور شده است. با توجه به گذشت صد سال از تاسیس حوزه علمیه قم، حال این پرسش مطرح است که در سده اخیر، تفکر عقلانی و به عبارتی فلسفه اخلاق در حوزه علمیه چگونه بوده و چه فرازوفرودی را پشت سر گذاشته و چه آینده ای در انتظار آن است. شاید بتوان برای تحلیل چنین امر مهمی، دو برش تاریخی قبل از پیروزی انقلاب و بعد از آن را در نظر گرفت و بی شک میان این دو دوره تفاوتی جدی در این زمینه وجود دارد. در این مقاله سعی می شود وضعیت فلسفه اخلاق در سده اخیر در حوزه علمیه تحلیل و بررسی شود. حاصل آنکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، فلسفه اخلاق رواج چندانی نداشته است و اولین کسی که در این زمینه ورود کرده است شهید مطهری است، ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فلسفه اخلاق در قلمروهای گوناگون فرااخلاق، اخلاق هنجاری نظری و اخلاق کاربردی رشد نسبتا خوبی داشته است.

Authors

علیرضا آل بویه

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • * قرآن (ترجمه فولادوند)۱. آل بویه، علیرضا. (۱۳۸۸). سقط جنین ...
  • آل بویه، علیرضا. (۱۴۰۰). بررسی انتقادی غایت گرایی اخلاقی به ...
  • ابوالقاسم زاده، مجید. (۱۳۹۸). مبناگرایی در اخلاق از دیدگاه جوادی ...
  • ابوطالبی، محمد. (۱۳۹۸). الگوی اخلاق توحیدی در قرآن. قم: پژوهشگاه ...
  • احمدی، حسین. (۱۳۹۳). معناشناسی «الزام اخلاقی» با تفسیری نو از ...
  • احمدی، حسین .(۱۳۹۴). کتاب شناسی توصیفی فلسفه اخلاق (جلد دوم ...
  • احمدی، حسین. (۱۳۹۵) .تبیین و بررسی نظریه ضرورت بالقیاس بالغیر ...
  • السبحانی، جعفر. (۱۴۲۰ق). رساله فی التحسین والتقبیح العقلیین (الطبعه الاولی). ...
  • الطباطبایی، السید محمدحسین. (۱۳۶۲). رسائل سبعه. قم: چاپ حکمت ...
  • امید، مسعود. (۱۳۸۸). فلسفه اخلاق در ایران معاصر. تهران: علم ...
  • اونی، بروس. (۱۳۹۳). نظریه اخلاقی کانت (مترجم: علیرضا آل بویه. ...
  • ترکاشوند، علی اصغر؛ گوهری، عباس. (۱۳۹۸). بررسی انتقاد استاد مطهری ...
  • جعفری، محمدتقی. (۱۳۶۹). زیبائی و هنر از دیدگاه اسلام. تهران: ...
  • جعفری، محمدتقی. (۱۳۷۹). جبر و اختیار. تهران: موسسه تدوین و ...
  • جعفری، محمدتقی.(۱۳۸۱). وجدان. قم: انتشارات تهذیب ...
  • جوادی، محسن. (۱۳۸۲). توجیه جاودانگی اصول اخلاقی بر مبنای نظریه ...
  • جوادی، محسن؛ سلاطین، مصطفی. (۱۳۹۱). گزارش و تحلیل دیدگاه آیت ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۷۵). فلسفه حقوق بشر. قم: مرکز نشر ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۷۸) .مبادی اخلاق در قرآن. قم: مرکز ...
  • حسینی، سید عبدالهادی؛ خواص، امیر. (۱۳۹۶). تبیین سازگاری خودگرایی، دیگرگرایی ...
  • حسینی رامندی، سید علی اکبر. (۱۳۹۸). نظریه اخلاق هنجاری ...
  • حسینی رامندی، سید علی اکبر.) ۱۳۹۹ الف). قرآن و ...
  • حسینی رامندی، سید علی اکبر. (۱۳۹۹ ب). نظریه خودگروی ...
  • بنیاد دائره المعارف اسلامی. (۱۳۸۴). دانشنامه جهان اسلام (چاپ اول، ...
  • داوری اردکانی، رضا. (۱۳۶۳). ملاحظاتی در باب ادراکات اعتباری. دومین ...
  • دبیری، احمد؛ میرجلیلی، سیدکاظم. (۱۳۹۷). ماهیت نظریه اخلاقی؛ شرحی بر ...
  • رقوی، جواد. (۱۳۹۹). نسبت اخلاق و دین از دیدگاه علامه ...
  • سبحانی، جعفر. (۱۳۷۷). حسن و قبح عقلی یا پایه های ...
  • سبحانی، جعفر (۱۳۷۸ الف). رابطه دین و اخلاق(۴) حاکمیت دین ...
  • سبحانی، جعفر. (۱۳۷۸ ب). رابطه دین و اخلاق. کلام اسلامی، ...
  • سبحانی، جعفر. (۱۳۷۹) .رابطه دین و اخلاق. کلام اسلامی، ۹(۳۳)، ...
  • سروش، عبدالکریم. (۱۳۷۳) . تفرج صنع (چاپ سوم). تهران: موسسه ...
  • شریفی، احمدحسین و همکاران (۱۳۹۶)، دانشنامه اخلاق کاربردی (۵ ج). ...
  • شیروانی، علی. (۱۳۷۸). ساختار کلی اخلاق اسلامی. قبسات، ۴(۱۳)، صص ...
  • شیروانی، علی.(۱۳۸۲) .اخلاق اسلامی و مبانی نظری آن (چاپ سوم). ...
  • صالحی ساداتی، سید علیرضا؛ جوادی، محسن. (۱۳۹۷). فلسفه اخلاق ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین. (۱۳۸۶). اصول فلسفه و روش رئالیسم. تهران: ...
  • گنسلر، هری جی. (۱۳۸۵). درآمدی جدید به فلسفه اخلاق با ...
  • لاریجانی، صادق. (۱۳۸۲). الزامات عقلی و اخلاقی. پژوهش های اصولی، ...
  • لاریجانی، صادق. (۱۳۸۶). نظریه ای در تحلیل الزامات اخلاقی و ...
  • مبینی، محمدعلی. (۱۳۹۵). مفهوم ضرورت در نظریه اخلاقی آیت الله ...
  • محمدی، مسلم. (۱۳۸۹). پرستش، اصل بنیادین فلسفه اخلاق استاد مطهری. ...
  • مصباح، مجتبی. (۱۳۸۲). بنیاد اخلاق؛ روشی نو در آموزش «فلسفه ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی. (۱۳۷۴). دروس فلسفه اخلاق (چاپ پنجم). تهران: ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی. (۱۳۸۴). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی. (۱۳۸۵). مشکات؛ مجموعه آثار آیت الله ...
  • مطهری، مرتضی. (۱۳۷۷). نقدی بر مارکسیسم. تهران: صدرا ...
  • مطهری، مرتضی. (۱۳۶۷). فلسفه اخلاق. تهران: صدرا ...
  • معلمی، حسن. (۱۳۸۰). مبانی اخلاق. تهران: موسسه فرهنگی دانش و ...
  • معلمی، حسن. (۱۳۸۸) .ضرورت بالقیاس و بالغیر مفاد بایدهای اخلاقی. ...
  • میرصانع، سید محمدباقر. (۱۳۹۷). دیدگاه شهید مطهری درباره اخلاق مبتنی ...
  • نصری، عبدالله. (۱۳۸۳). تکاپوگر اندیشه ها؛ زندگی، آثار و اندیشه ...
  • نصیری، منصور. (۱۳۸۹). نظریه «برین سودگرایی» در اخلاق و تطبیق ...
  • Aalebouye, A. R. (۲۰۲۱). Compatibility or Incompatibility of Bentham's Utilitarianism ...
  • نمایش کامل مراجع