علیرضا اسعدی - استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.

رابطه قرآن و فلسفه اسلامی، رابطه ای متقابل است. همان گونه که قرآن کریم در فلسفه اسلامی تاثیرگذار بوده است، فلسفه نیز در فهم و برداشت ما از تعالیم قرآنی تاثیر دارد. مراد از فهم فلسفی قرآن، رسیدن به مراد واقعی قرآن از طریق به کارگیری روش فلسفی و یا بهره گیری از تعالیم و گزاره های فلسفی است. این مقاله به بررسی چیستی، امکان و جواز، شرایط و نیز ضرورت فهم فلسفی از قرآن می پردازد و با روش توصیفی-تحلیلی نشان می دهد که فهم قرآن کریم به روش فلسفی هیچ محذوری ندارد. اما بهره گیری از تعالیم فلسفی نظیر نظریات، قواعد، براهین و گزاره های فلسفی در فهم و تفسیر قرآن به دو صورت تطبیقی -تاویلی و تحلیلی متصور است. صورت نخست به تفسیر به رای منتهی می شود و بی تردید از دیدگاه دانشمندان اسلامی نارواست، ولی صورت دوم با رعایت اصول و شرایطی جایز و بلکه ضروری است.

فهم فلسفی قرآن, قرآن کریم, فلسفه اسلامی, فهم قرآن, تفسیر قرآن