مریم السادات میرقادری - کارشناس ارشد حقوق تجارت بین الملل

با توسعه تجارت بین الملل و جهانی گشتن اقتصاد ، داوری به منزله ی طریقی برای حل و فصل اختلافات تجاری بین المللی به سرعت رشد پیدا نمود، به صورتی که در زمان کنونی یک طریق معمول در حل و فصل اختلافات بین المللی تلقی می گردد کمتر موردی پیدا می گردد که در یک قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری ، انتقال فناوری، ساختار کارخانه عظیم ، بیع متقابل، همکاری های تجاری و صنعتی و نظایر آن داوری پیش بینی نگشته باشد . پژوهش حاضر با عنوان جایگاه داوری اجباری در قراردادهای تجارت بین الملل و با مولفه هایی همچون داوری، داوری اجباری، حقوق تجارت بین الملل، دعاوی تجاری، موافقت نامه داوری نگارش شده است.نتیجتا آن که ماهیت قراردادی یا غیرقراردادی داوری از حیث میزان نقش اراده ی طرفین در انعقاد و تکوین قرارداد داوری که اصل « استقلال شرط داوری » نیز براین اساس مبتنی می باشد ، رابطه ی مستقیمی با نحوه ی تفسیر آن دارد . مبنای اصلی داوری در هر حال اراده طرفین و تراضی آنها بوده و باید جهت توجیه داوری اجباری به دنبال ارائه راهکار دیگری بود . همچنین در داوری اجباری، طرفین در ارجاع یا عدم ارجاع اختلاف به داوران، اختیار و اراده ای ندارند و قانون آن ها را ملزم می کند که به داوری مراجعه نمایند. داوری اجباری، به هیچ وجه منافی حق دادخواهی به شمار نمی رود، چراکه سلب حق دادخواهی هنگامی صادق است که هیچ مرجع تظلم خواهی وجود نداشته باشد. از طرفی، دادخواهی صرفا به معنای مراجعه به دادگاه های دولتی نبوده و مراجعه به داوری نیز تکافوی حق دادخواهی را می نماید.

داوری اجباری، حقوق تجارت بین الملل، دعاوی تجاری، موافقت نامه داوری