بهرام نوازنی
منصور صالحی

یکی از مسائل و مشکلات ایران، مسئله اقوام و چالش هایی است که در موارد بسیاری در گذشته و دوره معاصر انسجام ملی کشور را به مخاطره انداخته و موجب فروپاشی نظام های سیاسی آن شده است. این مقاله با هدف یافتن عوامل موثر در بروز درگیری‎ها و بحران‎های قومی در ایران و با تاکید بر مطالعه قومی در استان اردبیل بعنوان یک مطالعه موردی و ارائه راهکارهای مطلوب برای مدیریت تنوع قومی در ایران و سیاست گذاری مناسب در جهت احترام به مولفه‎ها، ارزشها و فرهنگ اقوام و در نتیجه ایجاد همبستگی و افزایش انسجام ملی تلاش می کند فعالیت مردم آذری پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن به ویژه بحران‎هایی که در سال ۱۳۸۵ به خاطر توهین روزنامه دولتی ایران به مردم آذری زبان آذربایجان بوقوع پیوست بپردازد. به این ترتیب سئوال اصلی این است که علل و عوامل این چالش های قومی در استان اردبیل چه بوده است و اینکه آیا این عوامل پایدار بوده یا با گذشت زمان تغییر یافته اند. روش پژوهش در این مقاله نیز علاوه بر مطالعه اسناد و منابع کتابخانه‎ای از پیمایش میدانی نیز بهره برده و با کمک پرسشنامه و سئوالات بسته و باز اقدام به نظرسنجی در این باره نموده است. یافته‎های تحقیق حاکی از آن است که در مجموع توهین‎های فرهنگی، اجتماعی و ... به اقوام در از بین رفتن همبستگی ملی ۹۹ درصد، تبعیض و بی عدالتی در مورد اقوام ۹۷ درصد، نابرابری‎های اقتصادی و احساس محرومیت نسبی اقوام ۹۶ درصد، نقش چندفرهنگ‎گرایی و احترام به فرهنگ اقوام در انسجام ملی ۸۹ درصد و در نهایت، سرمایه‎گذاری دولت و اختصاص بودجه به استان اردبیل در مقایسه با استان‎های مرکزی ۸۵ درصد در بروز بحران‎های قومی نقش داشته است. در مجموع نتایجی که از این مقاله بدست آمده نشان می‎دهد: نقش عوامل داخلی در مقایسه با عوامل خارجی در بروز بحران‎های قومی در استان اردبیل خیلی پررنگتر است

ایران, استان اردبیل, درگیری‎, بحران, اقوام, انسجام ملی